Van Havana naar Santa Clara – 17 april 2019

Vandaag nemen we afscheid van Cuba en van Aby’s Casa, waar het best wel aangenaam verblijven was. Maar niet zonder eerst nog te genieten van een laatste ontbijt met vers fruit en versgeperst fruitsap.

IMG_2635

De taxi die we gisteren geregeld hebben (140 CUC zal de rit naar Santa Clara ons kosten), is vroeger dan verwacht ter plaatse en uiteraard zijn mijn broertje en zijn vriendin nog niet klaar. Mijn vriend en ik brengen onze valiezen alvast naar beneden (die casas hebben helaas geen liften) en ik blijf bij de taxi wachten terwijl mijn vriend terug naar boven gaat om te helpen met de rugzakken van mijn broertje en zijn vriendin.

De taxichauffeur laadt de valiezen in de taxi, maar laat de deur van de laadruimte wagenwijd open staan. Aangezien ik gedrild ben nooit mijn valiezen ergens alleen achter te laten, positioneer ik mij aan de achterkant van de taxi. Ik verschiet me een bult als blijkt dat zich in de laadruimte niet alleen onze twee grote valiezen bevinden, maar ook een kleine jongen van een jaar of zeven zittend op een koelbox. Ik maak me een beetje zorgen, want er is met onze twee koffers al niet veel plaats meer en er moeten nog twee grote reisrugzakken bij. Waar moet die jongen dan zitten?

Nog steeds geen spoor van mijn broer, zijn vriendin en mijn vriend, dus knoop ik tijdens het wachten maar een gesprekje aan met de niño in de kofferbak. Ik vraag hem of hij graag naar school gaat en wat zijn hobby’s zijn. Hij vertelt dat hij later graag veel talen wil spreken (Engels en Russisch) en dat hij meerijdt naar Santa Clara omdat het vandaag geen school is. Ik versta de jongen vrij moeilijk, want hij slikt veel klanken in, dus ik moet soms vragen om iets te herhalen. Ik span me in om in mijn beste Spaans gevarieerde gespreksonderwerpen aan te snijden, maar mijn inspiratie raakt stilaan op. En mijn gezelschap valt nog steeds nergens te bekennen….

Gelukkig kijkt niemand er in Cuba van op als je een beetje te laat bent en uiteindelijk duiken mijn drie medereizigers dan toch op. Tot mijn grote verbazing lukt het om de twee trekrugzakken nog bij in de kofferruimte te duwen, samen met de jongen. Ik heb met hem te doen, want comfortabel kan dat niet zitten.

Iets later dan gepland vertrekken we uit Havana. De drie uur durende rit naar Santa Clara verloopt erg vlotjes. De brede banen zijn van een betere kwaliteit dan verwacht. Onderweg passeren we regelmatig boeren die met paard en kar onderweg zijn. Onze taxichauffeur stopt één keer voor een plaspauze, maar ik besluit de ongetwijfeld vieze wc aan mij voorbij te laten gaan. Het aanbod in de winkel van het benzinestation is zeer beperkt. Ik probeer een soort chocolade snoepje uit, maar dat is geen succes en niet voor herhaling vatbaar. Om de tijd tijdens de verder ietwat saaie rit te doden, kijk ik wat Netflix.

IMG_2636

De taxi dropt ons af bij de werkelijk prachtige casa particular Hostal D’Cordero. Wat een verschil met de eerder sobere casa in Havana. We worden ontvangen in een chique salon die vol staat met allerlei snuisterijen en krijgen een glas versgeperst guave-sap aangeboden (guave-sap is trouwens veel lekkerder dan de vrucht zelf, die rare onsmakelijke pitten bevat). De binnentuin van de casa is een kleine oase van groen met een mooi fonteintje. Onze kleurrijke kamers hebben hoge plafonds en een gigantische badkamer. Ik voel me al meteen thuis!

IMG_2644

IMG_1794

IMG_1803

IMG_1805

IMG_2656

Na de nodige formaliteiten vervuld te hebben, laten we onze bagage achter op de kamer en wandelen we naar het stadscentrum. In het hart van het centrum treffen we een charmant groen parkje omgeven door statige gebouwen. We lunchen bij een hotel onder een overdekte galerij met uitzicht op het park. We houden het simpel met een panini met tonijn en kaas.

IMG_1808

IMG_1809

IMG_1810

IMG_1811

IMG_1812

IMG_1818

De hoofdreden dat we naar Santa Clara gekomen zijn, is om een bezoek aan het mausoleum van Che Guevara te brengen. Googlemaps leert ons echter dat het een stevig eindje stappen is om daar te geraken. Gelukkig zijn er voldoende alternatieve vervoersmiddelen beschikbaar. We houden een tuktuk aan en niet veel later zijn we bij het reusachtige monument dat opgetrokken werd ter herinnering aan de Slag van Santa Clara. Het monument wordt gedomineerd door een gigantisch bronzen beeld van Che, met zijn arm in het gips.

IMG_1822

IMG_1824

IMG_1825

IMG_1829

IMG_1831

IMG_1833

De zon is spijtig genoeg achtergebleven in Havana. Boven ons pakken zich dikke wolken samen en het lijkt erop dat elk moment een fikse regenbui kan losbarsten. Het is heel vochtig, drukkend weer en we zijn blij dat we dat hele eind niet gestapt hebben. We nemen foto’s van het grootse opgevatte grafmonument met talrijke afbeeldingen van Che en bezoeken vervolgens het museum en het mausoleum die zich onder het monument bevinden.

Jammer genoeg is het in het museum en mausoleum niet toegelaten foto’s te nemen. We mogen zelfs onze rugzakken niet mee naar binnen nemen. Deze moeten we achterlaten in een gebouwtje dat zich op een afstand van het monument bevindt. Zouden ze een Amerikaanse aanslag vrezen?

Het museum toont allerlei memorabilia van Che: foto’s, diploma’s, brieven, zijn typemachine, zijn horloge, zijn pijpen (of althans, pijpen waarvan ze beweren dat deze van Che geweest zijn, controleren kan je dat natuurlijk niet), zijn aanstekers, zijn uniform, zijn geweer…. Ik vraag me af wat Che zelf gevonden zou hebben van de personencultus die rond hem ontstaan is. Je kan immers geen winkel in Cuba binnen stappen of je wordt gebombardeerd met allerlei prullaria met daarop de afbeelding van Che. Kan me niet voorstellen dat een communist gelukkig zou zijn met het feit dat zijn afbeelding gebruikt wordt om winst te maken. Maar hoe je het ook draait of keert, Che is wel degelijk een held voor de Cubanen en ik kan begrijpen waarom dit zo is. Per slot van rekening bevrijdde hij, samen met Castro en zijn rebellen, Cuba van de dictatuur van Batista.

Na elk voorwerp in het museum uitgebreid bestudeerd te hebben, bezoeken we het mausoleum met het stoffelijk overschot van Che en dat van 38 van zijn kameraden die samen met hem in de Boliviaanse jungle gestorven zijn. Een mooie, serene laatste rustplek.

Wanneer we buiten komen uit het mausoleum regent het. Gelukkig blijft het bij een paar dikke druppels en breekt de echte regenbui, ondanks de dreigende grijze wolken, niet door. Aangezien er in de wijde omgeving geen tuktuk of taxi te bekennen valt, rest er ons weinig anders dan ons met paard en kar naar onze volgende bestemming te laten voeren.

De vriendin van mijn zus moet zich daarbij even over haar principes zetten, want ze is van mening dat paarden die zo’n kar trekken vaak slecht behandeld worden. Ik kan haar niet helemaal ongelijk geven, want onze koetsier gaat niet bepaald zachtzinnig om met het paard, dat er een beetje te mager uitziet. Ook de kar zelf ziet eruit alsof ze elk moment uit elkaar kan vallen: de planken waarop we zitten zijn smal en hard en het metaal van de kar is op verschillende plakken bijna volledig doorgeroest.

Enfin ja, hopelijk helpt onze riante fooi onze koetsier om te sparen voor een betere kar en zijn paard wat meer eten te geven. We laten ons afzetten bij de Tren blindado, een heroïsche plek in Santa Clara waar de communistische rebellen een belangrijke overwinning op het regime behaalden door een gepantserde trein gevuld met soldaten, wapens en munitie te laten ontsporen. De site bestaat uit een paar wagons met wat voorwerpen uit die tijd en de bulldozer die de guerillastrijders gebruikten op de sporen te verwijderen. Allemaal niet bijzonder indrukwekkend, moet ik eerlijk zijn. En jawel, om nog extra slaatje te slaan uit de toeristen moeten we bijbetalen om foto’s te nemen.

IMG_1840

IMG_1841

IMG_1843

IMG_1844

IMG_1846

Met dit bezoek hebben we alles wat bezienswaardig is bezocht in Santa Clara. Tijd om terug te keren naar het centrum en iets te gaan drinken. We komen op goed geluk terecht in een mooie binnentuin alwaar we een lekkere mojito drinken voor geen geld. Het smaakt ons zo dat we nog een tweede mojito bestellen op dezelfde plek. We maken er zelfs een heuse kroegentocht van, want na twee drankjes besluiten we te verkassen naar het hotel met de galerij waar we deze middag gegeten hebben.

IMG_1852

Spijtig genoeg is er een zeer vervelende clownshow aan de gang op het plein. De clown produceert een ongelooflijk irritant nasaal geluid (versterkt dan nog) waar ik bijna horendol van word, maar de kinderen op het plein lijken het geweldig te vinden. We proberen onze aandacht te concentreren op onze drankjes (een daiquiri mulata voor mij) en raken aan de praat met een Amerikaans koppel naast ons. Aangezien we een klein hongertje hebben, bestellen we tapas. Lekker! Terwijl we eten en drinken krijgen we gezelschap van de hotelhond die zich gemoedelijk onder onze tafel nestelt. Ongetwijfeld in de hoop wat eten te kunnen meepikken. Sinds mijn onaangename ervaring met een witte hond in Korea, vermijd ik honden liever, maar deze lijkt ongevaarlijk.

IMG_1859

Na onze kroegentocht lopen we terug over het pleintje. We zien een kar getrokken door een geit vol met kindjes. De eigenaar van de geit en de kar loopt de ganse tijd rondjes rond het plein en ziet eruit alsof hij zich kapot verveelt. De geit daarentegen lijkt weinig aansporing nodig te hebben, ze moet soms zelfs wat in toom gehouden worden om er niet te snel met de kar met kinderen vandoor te gaan.

IMG_1861

IMG_1862

IMG_1863

IMG_1866

IMG_1868

Vlak voor we onze casa particular binnen stappen, loopt een schijnbaar dronken man nogal ruw tegen mijn vriend op. We gaan meteen in verdedigingsmodus, uit angst om bestolen te worden. Vals alarm, de man is gewoon echt dronken. No pasa nada!

We frissen ons op voor het avondmaal. Wetende dat er in Santa Clara niet al te veel te beleven valt, hebben we vanavond een maaltijd in onze casa gereserveerd. We hebben de schitterende patio mét fonteintje voor ons alleen en zelfs een privé-ober om onze tafel te bedienen. De ober doet zijn uiterste best om ons in de watten te leggen en hij schept er duidelijk genoegen in om zijn Engels te kunnen oefenen.

We starten de maaltijd met een huiscocktail waarvan de ober ons trots komt vertellen dat hij deze zelf heeft bedacht. We complimenteren zijn vindingrijkheid en brengen een toost uit op onze reis doorheen Cuba. De maaltijd is iet of wat overvloedig te noemen. De porties zijn aan de grote kant en tegen dat we bij het dessert zijn aanbeland zit ik eigenlijk al vol.

IMG_2657

IMG_2662

IMG_2663

IMG_2664

Een heel bijzondere avond, dat wel!

Havana – 16 april 2019

Opnieuw genoten van het ontbijt met vers fruit, fruitsap en een eitje. Omdat Havana qua oppervlakte best wel een uitgestrekte stad is, nemen we de Hop on Hop off bus om zoveel mogelijk te zien te krijgen. De route die de bus neemt, is anders en veel groter dan verwacht, maar het biedt ons wel de gelegenheid om kennis te maken met de vele gezichten van Havana. Enerzijds is er de duidelijk aanwezige armoede met vervallen huizen en ruïnes, maar aan de andere kant worden er veel chique hotels bijgebouwd. Cuba is een land dat duidelijk volop in verandering is. Een verandering die hopelijk meer welvaart voor alle Cubanen zal brengen, maar anderzijds ook het risico inhoudt dat de ziel van het land aangetast wordt.

IMG_1658

IMG_1659

IMG_1663

IMG_1664

IMG_1666

IMG_1671

IMG_1677

IMG_1683

IMG_1685

IMG_1687

IMG_1688

IMG_1691

We smeren volop zonnecrème tijdens ons ritje met de Hop on Hop off bus, want de zon brandt stevig. De tocht brengt ons opnieuw langs de Malecón, het kerkhof en de Plaza de la Revolución, waar we afstappen om een tweede poging te wagen om het monument voor José Martí te bezoeken. Helaas, ook vandaag is de toren dicht. Waarom is onduidelijk, want volgens onze info zou hij wel degelijk open moeten zijn. Dus rest er ons niet veel anders dan ons terug naar de busstop te begeven en onverrichter zaken ons ritje verder te zetten.

IMG_1696

IMG_1701

IMG_1702

IMG_1706

IMG_1707

IMG_1709

IMG_1711

IMG_1712

IMG_1714

We stappen af waar we opgestapt zijn: bij het Capitolio. Voor het middagmaal lopen we op goed geluk de Calle O’ Reilly in. We laten ons overhalen door het eerste het beste restaurant dat wifi aanbiedt en dat gerechten aanbiedt aan een aanvaardbare prijs. In Havana staat letterlijk voor elk restaurant iemand om klanten naar binnen te lokken. Zo’n beetje wat vroeger in de Beenhouwersstraat in Brussel gebeurde, maar wat daar nu verboden is. Wij houden niet echt van deze manier van klantenwinning, maar goed, het geeft je wel de mogelijkheid om op voorhand de menukaart te bekijken. Niemand kan ons immers verplichten om naar binnen te stappen.

Overtuigd door de gratis wifi en de goedkope gerechten komen we op de eerste verdieping bij El Almendrón terecht, best nog wel een gezellig plek. Het eten is simpel, maar lekker en de cocktails zijn goed. Alleen de toiletsituatie is ietwat aanstootgevend, maar goed, dat blijkt in Cuba wel op meerdere plekken het geval.

IMG_2623

IMG_2609

Na de lunch nemen we een taxi naar Castillo del Morro, een een fort dat samen met het Capitolio en Castillo de la Real Fuerza het symbool van het Havana uit de Spaanse imperialistische periode is. Het is echt superwarm en de vriendin van mijn broertje kampt met darmproblemen. Het toilet in Castillo del Morro is niet de meest toffe plek hiervoor (de wc’s hebben geen toiletbril), maar soms heeft een mens geen keuze. Gelukkig kon ik haar een vol plakje papieren zakdoekjes in de hand drukken. De toiletdame blijkt dan ook nog eens misnoegd te zijn dat we geen kleingeld op zak hebben om haar van een fooi te voorzien. Gelukkig speelt mijn broer reddende engel. Ik blijf het vreemd vinden dat je betaalt voor een bepaalde attractie en vervolgens nog eens apart voor de toiletvoorzieningen, maar goed we zullen erop letten in de toekomst altijd kleingeld mee te nemen.

Het Castillo del Morro is zeker een bezoek waard alleen al voor het mooie uitzicht op Havana, maar ook omwille van de interessante geschiedenis van het fort. De hitte speelt mijn broer en zijn vriendin duidelijk parten en we drinken nog wat water en een Cubaanse cola (tuKola) in het fort zelf. Terwijl we ons vochtpeil aanvullen, horen we kanonsschoten weerklinken. We rennen snel naar buiten en zien in de verte rook opstijgen.

IMG_1719

IMG_1721

IMG_1729

IMG_1734

IMG_1735

IMG_1739

IMG_1751

IMG_1752

IMG_1758

IMG_1759

IMG_1761

IMG_1763

IMG_1767

IMG_1771

We lopen terug het fort binnen samen met een groep die, aan de discussies met de toezichthouders van het fort te horen, niet meer echt welkom is. Ze hebben nochtans wel inkom betaald. De klantvriendelijkheid van de Cubanen is duidelijk nog voor verbetering vatbaar.

We laten het fort achter ons en keren met de taxi terug naar het stadscentrum. Dat ritje terug kost ons 5 CUC meer dan de heenrit, maar goed, we hebben geen van allen zin om te discussiëren met de ober, daarvoor is het te warm.

In het oude stadscentrum vinden we een leuk terras bij bar La Luz, duidelijk een plek waar ook vele Cubanen iets komen drinken. De prijzen van de drank zijn echt spotgoedkoop en ik laat me verleiden tot het betellen van een daiquiri, gevolgd door een Havana Club 7 años. En jawel, ook hier staat een live band het beste van zichzelf te geven. De muzikanten zijn echt zeer goed en er melden zich spontaan enkele dansers, zomaar op straat. De sfeer zit er goed in!

We blijven wat plakken op het terras omdat het zo gezellig is, waardoor we pas bij valavond op zoek gaan naar een plek om te eten. Die vinden we letterlijk tussen de ruïnes. Las Ruinas del Parque bestaat uit wat tafeltjes en een bar tussen overgroeide restanten van een koloniaal huis. We eten er verrassend lekkere en goedkope kreeft. Al blijft het duimen dat onze darmen dit alles goed verteren.

IMG_2631

IMG_2632

Alweer een fijne dag in Havana.

Havana – 15 april 2019

Een paar keer wakker geworden deze nacht, maar dankzij een paar podcasts in de oren redelijk snel weer in slaap gevallen, dus ik voel me vrij goed uitgerust. Ik ben er zelfs in geslaagd het toilet te fiksen. Het kettinkje dat ervoor moet zorgen dat de stop van de spoelbak wordt uitgetrokken zodat het water in het toilet stroomt was losgeraakt. Snel op te lossen, dus.

We maken kennis met ons eerste Cubaanse ontbijt van de reis. Op de verdieping waar mijn broer en zijn vriendin hun kamer hebben (een verdieping hoger dan onze kamer), krijgen we een tafel toegewezen alleen voor ons vieren. Deze tafel komt inclusief onze eigen privébediening, een zeer vriendelijke dame die zich inspant om al onze wensen te vervullen. We beginnen het ontbijt met een bord met vers fruit: banaan, ananas, guave, papaya en watermeloen gevolgd door een roereitje met brood. We krijgen zelfs een paar sneetjes kaas aangeboden en een grote kom versgeperst fruitsap. Ik heb al slechter ontbeten.

IMG_2572

IMG_2573

IMG_2574

Voor onze eerste volledig dag in Havana trekken we richting het historische hart van de stad, Unesco werelderfgoed. Onderweg komen we een Cubaan tegen die ons meteen een ritje met zijn historische oldtimer aanbiedt, één van die wagens waar Havana zo bekend om is. Wanneer hij verneemt dat we van België komen, deelt hij meteen mee dat hij een zus in België heeft. We wimpelen zijn aanbod af en beloven hem mañana terug te keren.

IMG_1412

IMG_1413

IMG_1415

IMG_1416

IMG_1419

IMG_1422

IMG_1426

IMG_1427

Googlemaps blijkt, in tegenstelling tot wat we verwachtten, redelijk te werken in Cuba en we vinden zonder problemen de Plaza de la Catedral, een mooi plein omgeven door historische huizen. De kathedraal is aan de buienkant zeer mooi, maar de binnenkant is eerder sober te noemen. We betalen een paar CUC (Cubaanse pesos, enkel bedoeld voor toeristen) en beklimmen de toren. Die is niet echt hoog, maar we krijgen er wel een mooi uitzicht over het oude stadsgedeelte.

IMG_1429

IMG_1433

IMG_1449

IMG_1450

IMG_1452

IMG_1454

IMG_1455

IMG_1457

IMG_1463

IMG_1466

We lopen verder langs het Castilla de la Real Fuerza naar de Plaza de Armas, een prachtig schaduwrijk plein dat een koloniale sfeer uitademt. Het is voor ons allevier wennen aan de hitte in de stad. Op de Plaza de Armas lassen we daarom meteen een eerst drankpauze in bij Hotel Santa Isabel. Ik drink mijn eerste frozen daiquiri en ben ietwat teleurgesteld. Veel alcohol valt er in dit drankje niet te bekennen.

Bij het opdienen laat de ober een bierflesje vallen dat na één keer op de grond botsen vakkundig wordt opgevangen door mijn broertje. Hij houdt zijn vinger op de opening van het flesje om te voorkomen dat het bier eruit spuit, maar een gedeelte van het bier is al over mijn vriend terecht gekomen. Nadat het ergste spuitgevaar geweken is, geeft mijn broertje het flesje terug aan de ober, die duidelijk tegen zijn zin een nieuw flesje gaat halen.

Terwijl we onze drankjes opdrinken, worden we getrakteerd op live muziek van een bandje, dat na twee nummers al rondkomt om zelfgebrande cd’s te verkopen en een fooi voor de muziek te vragen. In Cuba is de verwachting dat je bijna voor elke dienst een fooi geeft, dus gooien we wat CUC in het mandje van de muzikanten.

IMG_1477

IMG_1478

IMG_1483

IMG_1484

Na deze welverdiende verfrissing wandelen we verder. Het valt ons op dat het in het historische hart van Havana wemelt van de toeristen. We lopen via de mooie Calle Obispo naar de Plaza Vieja en besluiten in die buurt op zoek te gaan naar een plek om te lunchen. Op goed geluk komen we terecht bij Bonsai, een superhippe plek vol met bonsai boompjes. Twee vriendelijke jongedames bedienen ons in uitstekend Engels. We bestellen broodjes met kip, tonijn en vlees. Alle broodjes zijn mooi verzorgd en lekker. En jawel, daar hoort een overheerlijke mojito bij. De jongedame die ons bedient, vertelt trouwens dat het restaurant pas een maand open is. A lucky find indeed.

IMG_2575

Na de lunch zetten we onze wandeling verder. Wanneer we langs een gelato-zaak passeren, laten mijn broer en ik ons verleiden tot de aankoop van een ijsje. Alweer een onvoorzichtige keuze op vlak van spijsvertering, maar wie kan er nu weerstaan aan heerlijke mangosorbet?

IMG_1493

IMG_1496

IMG_1499

IMG_1501

IMG_1507

IMG_1514

IMG_1520

IMG_1522

IMG_1525

IMG_1550

IMG_1551

IMG_1552

We lopen verder naar de befaamde Malecòn, een lange, brede boulevard met een breed wandelpad langs de zee die ietwat aan onze Belgische zeedijk doet denken. Langs één kant van de boulevard staan mooie koloniale huizen in meer of mindere staat van verval. De boulevard zelf lost voor mij de verwachtingen niet in. Het geheel maakt, ondanks de (niet altijd even geslaagde) kunstwerken die de laan sieren, een ietwat kale indruk. Plant langs gans de boulevard palmbomen en je hebt meteen een heel ander zicht. Mijn favoriete kunstwerk is trouwens de collectie stoelen in alle kleuren en afmetingen vlakbij het Castillo de San Salvador de la Punta.

IMG_1562

IMG_1563

IMG_1574

IMG_1578

IMG_1579

IMG_1580

IMG_1584

Op het heetste moment van de dag biedt de Malecòn geen schaduw en we voelen de zon branden op onze hoofden. Wat doet een mens dan? Een drankpauze inlassen! We lopen op goed geluk één van die mooie koloniale panden binnen en slagen erin een tafeltje op het balkon op de eerste verdieping te veroveren. Ik bestel een glas vers geperst watermeloensap, heerlijk verfrissend.

Het is te warm om nog veel zelf te stappen, dus houden we een taxi aan en vragen we de chauffeur ons naar de Plaza de la Revolución te brengen. Wanneer we op dit plein aankomen, vooral bekend om wille van de afbeelding van Che Guevara, hebben zich opeens een hoop grijze wolken samen gepakt. Het plein zelf is een onaantrekkelijke grijze vlakte die zich ongetwijfeld uitstekend leent tot grote massabijeenkomsten.

IMG_1587

We willen de toren bezoeken die opgericht is als monument voor José Martí, een intellectueel en een dichter die een nationale held werd in de Onafhankelijkheidsoorlog eind negentiende eeuw. Het Memorial José Martí blijkt helaas al om 16u gesloten te zijn. Jammer, jammer, jammer. Van de Plaza de la Revolución wandelen we dan maar verder naar de Necrópolis de Colón, één van de grootste kerkhoven ter wereld. De afstand naar de ingang van het kerkhof blijkt langer dan gedacht en onze tocht brengt ons door vervallen buitenwijken die duidelijk niet door veel toeristen bezocht worden.

IMG_1591

IMG_1592

Bij aankomst blijkt dat het kerkhof sluit om 17u en jawel, het is ondertussen 17u. Ik moet toegeven dat ik erg teleurgesteld zijn, want het kerkhof is gigantisch groot (het tweede grootste kerkhof van Latijns-Amerika) en vele grafmonumenten zijn uit wit Italiaans Carrara marmer opgetrokken. Gelukkig kunnen we van buitenaf door de omheining een blik naar binnen werpen.

IMG_1593

IMG_1595

IMG_1597

IMG_1599

Van het kerhof nemen we een taxi die ons terug brengt naar het Capitolio. We slaan meteen een voorraad wifi kaartjes in bij hotel Inglaterra aan 1 CUC per kaartje. In Cuba is het namelijk zo dat er op verschillende plekken wifi is in hotels, restaurants, casas particulares en ook op vele publieke pleinen, maar dat je een kaartje met een login en paswoord moet kopen om hiervan gebruik te maken. Elk kaartje is goed voor één uur internet. Omslachtig en ongetwijfeld laat dit de overheid toe het internetgebruik te monitoren, maar het werkt wel.

Het is nog vroeg op de avond, dus besluiten we voor het avondmaal nog een afsluitende activiteit te doen. Aangezien zowel het bezoek aan de toren als het kerkhof niet konden doorgaan, rest ons geen andere keuze dan de meest cliché-activiteit van allemaal te doen: een rondrit met een oldtimer. We treffen een zeer vriendelijke Cubaan die ons maar al te graag wil rondrijden in zijn roze Cadillac. Mijn vriend gaat vooraan zitten en mijn broer, zijn vriendin en ik nestelen ons op de achterbank van deze cabrio.

Onze chauffeur spreekt zeer goed Engels en geeft tijdens de rit toelichting bij wat we zien. Doordat we op de achterbank zitten, verstaan we er jammer genoeg niet al te veel van. Hij vertelt ons dat hij vroeger voor de staat werkte, maar dat hij zijn job heeft opgezegd om toeristen rond te rijden in oldtimers, een job die vele malen meer verdient dan zijn vorige job. Meest interessante gebouw van de rondrit: de Noord-Koreaanse ambassade.

De rondrit brengt ons voor de tweede keer vandaag op de Plaza de la Revolución, waar we stoppen voor een korte pauze. Tijdens gans de rit was het bewolkt, maar net op het moment dat wij op het plein aankomen, breekt de zon erdoor en bestrijkt de avondzon de afbeelding van Che Guevara. Alsof het zo moest zijn.

IMG_1623

IMG_1626

IMG_1640

IMG_1641

De rit voert ons langs de malecón terug naar het Capitilio. Een fijne en bijzondere ervaring waarvoor we ongetwijfeld te veel betaald hebben, maar dat deert ons niet. Wij hebben alle vier een hekel aan afdingen, terwijl je dat in Cuba eigenlijk moet doen om een faire prijs te krijgen. Want de Cubanen beschouwen buitenlandse toeristen (niet geheel onbegrijpelijk) als melkkoeien.

Na een uurtje zit de rit erop en is het tijd voor het avondmaal. Ik laat me adviseren door mijn reisgids en we trekken naar restaurant O’Reilly 304. Wanneer we daar aankomen, staan er al mensen te wachten aan de ingang. De ober zegt ons dat we twintig minuutjes moeten wachten, alvorens er een tafeltje voor vier zal vrijkomen. Ondertussen kunnen we iets drinken in de bar vlakbij. Hij zal ons komen halen wanneer ons tafeltje klaar is.

Aangezien de huiscocktail in deze bar een mojito is, bestellen we alle vier deze cocktail. De cocktail trekt echter op niet veel en we voelen ons ietwat in het zak gezet. Dat gevoel verergert alleen maar als we na vijftig minuten nog steeds in de bar zitten. Uiteindelijk komt de ober aanzetten met zijn zoon die een verhaal ophangt over de gasdruk die te laag is, waardoor het fornuis niet heet genoeg gestookt kan worden en het langer duurt voor het eten klaar is. Yeah right.

De kerel in kwestie biedt uitgebreid zijn verontschuldigingen aan en belooft ons naar een ander, minstens even goed, restaurant te brengen. We zijn ietwat achterdochtig, want geen idee of we dit verhaal nu al dan niet moeten geloven, maar goed, we besluiten hem te volgen. Stiekem hoop ik dat we onderweg niet in de val gelokt zullen worden om ons van ons geld en paspoorten te ontdoen.

Gelukkig gebeurd er niets en zo komen we terecht op het mooie dakterras van restaurant La Familia. Het terras is wel mooi, maar we beseffen dat we in een toeristenval beland zijn wanneer blijkt dat enkel nog de duurste gerechten op de kaart beschikbaar zijn. De prijzen op de menukaart zijn ook veel te hoog in vergelijking met andere restaurants en het eten is ook minder lekker.

IMG_1649

IMG_1653

IMG_2586

We voelen ons dik in het zak gezet en het is dan ook met zekere tegenzin dat we een fooi geven aan de jongeman die deel uitmaakt van het live bandje dat in het restaurant speelt. Niet dat het zijn schuld is dat we met open ogen in de val gelopen zijn. Jammer, maar ook dat maakt deel uit van de Cuba ervaring, zeker?

Voor de tweede avond op rij kruipen we vroeg in bed. De jetlag is immers nog niet verteerd.

Van Zaventem over Varadero naar Havana – 14 april 2019

Lekker vroeg opgestaan om op tijd de trein naar Brussels Airport te nemen. Om 6.50u rijdt onze trein het station van de luchthaven binnen. Onze reisgenoten zijn nog onderweg vanuit Limburg, dus daar moeten we nog even op wachten. We begeven ons alvast naar de Tui balie. Voor mij de eerste keer dat ik met deze luchtvaartmaatschappij vlieg. Ik realiseer me dat ik één cruciaal ingrediënt ben vergeten om van deze reis een succes te maken: een insectenafweermiddel. Gelukkig is er een apotheek op de luchthaven die open gaat om 7u. Ik ben duidelijk niet de enige die iets vergeten is, want er staan al enkele mensen te wachten tot de apotheek opent.

Net wanneer ik mijn insectenafweermiddel heb gekocht, arriveren mijn broer en zijn vriendin. We checken onze valiezen in bij check-in balie 11, die zich bevindt in een gedeelte van de luchthaven waar ik zelf nog nooit geweest ben. Naar goede gewoonte word ik er bij de security weer uitgepikt voor een springstoffencontrole. Verder verloopt alles vlotjes.

We kopen iets om te ontbijten en begeven ons al naar onze gate. Het is best een eind stappen, dus veel tijd op overschot hebben we niet meer, ondanks de ruime marge die we ingecalculeerd hebben. Gelukkig is er nog net genoeg tijd op overschot om mijn favoriete groene smoothie te kopen!

Wanneer we staan aan te schuiven in de rij om te boarden, merken we een verlaten rolkoffer op. Zomaar op z’n eentje in de rij. Verdacht! We vragen rondom ons of het koffertje misschien van iemand is, maar krijgen weinig reactie. Dus neem ik het koffertje en loop ermee langs de rij wachtenden. Blijkt dat een verstrooide vogel zo druk bezig is met het eten van zijn pizza, dat hij zijn koffertje uit het oog verloren is. Tsss.

Onze vlucht vertrekt mooi om 9.35u en verloopt verder probleemloos. Het Tui eten is zelfs aanvaardbaar, alleen denk ik dat onze stewardess een slechte dag had, de hele vlucht kon er geen glimlach vanaf. Om 14.15u landen we op de luchthaven van Varadero, alwaar we kennis maken met de tropische hitte en vieze toiletten van Cuba.

IMG_2545

Bij de grenscontrole heb ik meteen de gelegenheid om het stof van mijn Spaans te blazen. De ietwat nors kijkende dame vraagt me waar ik Spaans geleerd heb en er kan zelfs een glimlach af wanneer ik zeg: “En Belgica!” Een goed begin van de trip.

De verwachte lange wachtrijen bij de douane blijven uit en mijn broer, zijn vriendin, mijn vriend en ikzelf staan rapper buiten dan verwacht. We wisselen euro’s om in Cubaanse pesos in het wisselkantoor aan de luchthaven en nemen dan een taxi naar Havana, onze eerste stop van deze trip. Eerste uitdaging: onze twee valiezen en twee grote trekrugzakken in de koffer krijgen. Mits wat wringwerk lukt dat en we zijn vertrokken voor een mooie rit die meteen een eerste kennismaking is met het Cubaanse landschap.

De rit naar Havana verloopt vlot, maar eens in de stad, is het zoeken om onze casa particular te vinden. Onze taxichauffeur moet een paar keer stoppen om de weg te vragen, maar uiteindelijk vinden we de juiste straat. Ik moet toegeven dat de straat waarin onze casa zich bevindt, niet meteen vertrouwen uitstraalt. De stoep is kapot, de huizen zijn vervallen, de straat wemelt van de broodmagere straatkatten en er liggen overal bergen vuilnis. Mijn eerste gedacht is: rechtsomkeert maken en elders onderdak zoeken.

IMG_1374

IMG_1375

IMG_1378

Het gebouw van onze casa is echter één van de weinige huizen in de straat met een laagje verf en ziet er in redelijk goede staat uit. Eens we binnen zijn, haal ik opgelucht adem. We worden vriendelijk onthaald en de kamers zijn niet bepaald luxueus te noemen, maar proper en voorzien van alles wat we nodig hebben. Er is zelfs airco.

IMG_2548

Ondertussen is de dag al flink gevorderd en zijn we allemaal moe na de lange vlucht. We wandelen vanuit onze straat naar het Capitolio (een gebouw dat duidelijk geïnspireerd is op het Amerikaanse Witte Huis) en bewonderen de door de avondzon belichte, kleurrijke gevels van de koloniale woningen. Het is duidelijk dat Havana een stad is van contrasten.

IMG_1380

IMG_1381

IMG_1382

IMG_1384

IMG_1392

IMG_1396

IMG_1398

IMG_1400

Voor het avondmaal gaan we naar een restaurant ons aanbevolen door onze gastvrouw van de casa: Restaurant D’Lirios. We hadden ons niet meteen verwacht aan een poepchic restaurant met een fancy interieur en piekfijn in uniform uitgedoste bediening.

IMG_1403

De bediening is erg vriendelijk en ik besluit al de waarschuwingen over wat al dan niet te eten in Cuba in de wind te slaan en bestel mij een surf and turf. Ik durf het zelfs aan het rundvlees à point te bestellen. Als het niet bevalt, zijn dat zorgen voor morgen. We trakteren onszelf op onze eerste Cubaanse cocktails en smullen van onze gerechten.

IMG_2558

IMG_2560

IMG_2565

De porties bij D’Lirios zijn trouwens enorm. Ik krijg maar een vijftig procent op van wat op mijn bord ligt. Die hapjes als voorgerecht waren duidelijk een vergissing… Overal rondom ons, zien we dat Cubanen een doggy bag vragen om hun overschot mee naar huis te nemen, maar dat kunnen wij als toerist natuurlijk niet doen. Met pijn in het hart, moet ik de strijd staken en de helft van mijn bord terug naar de keuken sturen.

Als afzakkertje drinken we een glaasje rum. We bestellen één van de duurdere rum-soorten op de kaart: Havana Club Maestro. Een schot ik de roos! Terwijl wij genieten van dit staaltje Cubaans vakmanschap, flambeert één van de obers vlakbij ons een gerecht. Gratis entertainment!

Tot slot moet ik nog iets zeggen over de toiletsituatie in het restaurant. Bij de ingang van het toilet zit een dame die iedere toiletgebruiker twee kleine velletjes toiletpapier aanbiedt. Veel te weinig om mijn verwende westerse poep af te vegen, dus neem ik mijn eigen papieren zakdoekjes mee. De toiletten zelf zijn met van die lage deurtjes uitgerust, waar je bijna over kan kijken als je op je tippen staat. En: de grootste cultuurschok van allemaal: het toiletpapier moet in een aparte emmer gegooid worden, anders raken de leidingen verstopt.

We zijn alle vier heel moe, dus na het avondmaal keren we terug naar onze casa. Alwaar we moeten vaststellen dat ons eigen toilet niet kan doorgespoeld worden. En we hebben er nochtans op gelet het papier in het emmertje te gooien! Gelukkig hebben noch mijn vriend, noch ikzelf een grote boodschap gedaan. We besluiten gewoon te gaan slapen en de situatie morgen aan te pakken.

Van Milaan naar Lugano – 1 april 2019

Ik ga er niet om liegen: het opstaan om 6u deed pijn, veel pijn. We pakken onze spullen bijeen en zorgen dat we na het uitchecken in pole position staan wanneer het ontbijt opent om 6.30u. In een snel tempo steken we wat eieren en fruit binnen om ons vervolgens naar het station van Milaan te begeven.

IMG_2338

IMG_2339

We zijn mooi op tijd voor de trein van 7.10u, die stipt vertrekt op het voorziene uur. Helaas doet zich onderweg een klein akkefietje voor met een passagier die onwel wordt en dient geëvacueerd te worden. Daardoor lopen we meer dan een half uur vertraging op, die we onderweg niet meer kunnen inlopen. Mijn vriend zal dus zeker te laat zijn voor zijn conferentie in Lugano.

In Lugano aangekomen is het even zoeken naar de makkelijkste weg om naar ons hotel te geraken. Het hotel bevindt zich vlakbij het station, dus op papier lijkt dit een makkelijke opdracht. Lugano is echter gebouwd op verschillende heuvels die aflopen naar het meer, waardoor de hoogteverschillen aanzienlijk zijn en het niet altijd even makkelijk is om googlemaps correct te interpreteren.

Gelukkig moeten we niet al te lang zoeken en vinden we het Federale Hotel snel. We zijn blij om aan de receptie te vernemen dat we al dadelijk op de kamer mogen. Kunnen we ons wat opfrissen alvorens aan de dag te beginnen. Mijn vriend vertrekt naar zijn conferentie en ik neem mijn spullen bijeen om Lugano te verkennen.

Ik begin mijn bezoek aan Lugano met een moment van bezinning in de met mooie fresco’s versierde kathedraal. Vanaf het terras van de kathedraal heb je ook een mooi uitzicht over het meer. Ik wandel door de kronkelende straatjes verder naar beneden tot aan de oever van het meer. Mijn eerste indrukken van Lugano zijn zeer positief: wat een charmant stadje! De stralende lentezon op mijn gezicht helpt natuurlijk ook.

IMG_1087

IMG_1092

IMG_1095

IMG_1100

IMG_1105

IMG_1112

IMG_1115

IMG_1117

IMG_1121

IMG_1124

IMG_1126

Langs de oevers van het meer loop ik verder tot aan het LAC (Lugano Arte e Cultura) museum, een hypermodern gebouw dat me wel kan bekoren. Ik loop de Kirche Santa Maria degli Angioli binnen die van boven tot onder beschilderd is met schitterende fresco’s van de hand van Bernardino Luini, een leerling van Leonardo da Vinci. Zeer indrukwekkend. In de kerk is een dame bezig met de restauratie van de fresco’s, een precisiewerkje dat niet aan mij besteed zou zijn.

IMG_1143

IMG_1152

IMG_1159

IMG_1164

IMG_1191

IMG_1192

IMG_1196

IMG_1199

IMG_1204

IMG_1206

IMG_1208

Door een groep toeristen te volgen ontdek ik naast de kerk een oude pandgang van een klooster die nu ingewerkt is in de binnentuin van een appartementencomplex. In de pandgang ontdek ik redelijk goed bewaard gebleven overblijfselen van fresco’s uit de 16de eeuw. De fresco’s getuigen van de rijke geschiedenis van Lugano.

IMG_1226

IMG_1227

IMG_1229

IMG_1230

IMG_1232

IMG_1233

De zon blijft haar beste beentje voorzetten en ik zet mijn tocht verder langs het meer in de richting van een mini-versie van de Geneefse Jet d’Eau. Ik wandel op mijn gemak en hier en daar las ik op een bankje een pauze in om te genieten van het mooie uitzicht op het meer en de bergen. Wat een fantastische plek moet dit wel niet zijn om te wonen. Wat mij betreft is Lugano mooier dan Genève. De sfeer in Lugano is ook gemoedelijker dan in het chique Genève.

IMG_1235

IMG_1237

IMG_1241

IMG_1247

IMG_1254

IMG_1255

De promenade langs het meer stopt bij de Jet d’Eau, dus noodgedwongen keer ik op mijn stappen terug. Ik loop de promenade in de omgekeerde richting af tot het uiterste puntje van Parco Ciani, alwaar mensen in badpak zitten te zonnen. Jawel, zo warm is het dus. Na deze fijne wandeling heb ik wel een gelato verdiend, denk ik zo. Via googlemaps kom ik terecht bij -9° Gelato Italiano, een prachtige winkel alwaar het ijs uit van die klassieke zilverkleurig tonnetjes geschept wordt. Ik zet me buiten op hun terras en smul van mijn ijsje met mango en melkchocolade.

IMG_1259

IMG_1270

IMG_1272

IMG_1277

IMG_1294

IMG_1298

IMG_1300

IMG_1303

IMG_1305

IMG_2349

Van mijn vriend krijg ik het bericht dat hij net in pauze is. Ik ben vlakbij (de conferentie vindt plaats in een gebouw in het Parco Ciani) en besluit even dag te zeggen tegen hem en zijn collega. Ze zijn zelfs zo vriendelijk om een beetje fruit voor mij te pikken van het buffet.

Omdat ik voor morgenochtend nog geen vervoer naar de luchthaven geregeld heb, besluit ik dit eerst af te handelen. Ik keer op mijn gemak terug naar het hotel en loop hier en daar nog een kerk binnen om het interieur te bewonderen. Om mezelf een steile klim naar boven te besparen, neem ik de funiculare. Een kort ritje dat me flink wat tijd uitspaart.

IMG_1326

IMG_1358

In het hotel informeer ik naar de mogelijkheden om op de luchthaven te geraken. Mijn vlucht vertrekt om 8.54u en het duurt (zonder file) ongeveer een uur om van Lugano in Malpensa Airport te geraken. De dame aan het onthaal zegt me dat ik zeker twee uur op voorhand op Malpensa moet zijn, maar dat lijkt me ietwat overdreven voor een korte Europese vlucht. Om half zes vertrekken, lijkt me redelijk. Ik informeer naar de kostprijs van een taxi en val bijna achterover wanneer de dame mij deze meedeelt: 280 CHF! Voor dat bedrag kan ik een paar keer op en af vliegen. Het alternatief is de shuttle bus naar de luchthaven, die kost slechts 25 CHF. Helaas heeft de shuttle bus één klein nadeel: deze vertrekt om 3.45u. Ik slik, maar besluit toch maar door te bijten. Opstaan om 3 uur ‘s nachts, daar wordt een mens hard van (ik háát vroeg opstaan).

Ik ga alvast poolshoogte nemen bij het station van Lugano om te kijken waar de bus vertrekt. Het lijkt me niet wenselijk om in het holst van de nacht met een valies en een zware rugzak aan een zoektocht te moeten beginnen. Ik zie vóór het station een kleine pendelbus staan met daarop Milaan Malpensa: gevonden!

IMG_1345

IMG_1348

Ik neem de funiculare terug naar beneden en ontmoet mijn vriend en zijn collega aan het conferentiecentrum om samen het avondmaal te nuttigen. We maken een korte wandeling door Lugano, want het is de eerste keer dat de collega van mijn vriend hier komt en het zou zonde zijn om niets van deze mooie stad gezien te hebben. Voor mij is het trouwens ook mijn eerste bezoek aan Lugano, maar na een halve dag rondwandelen, voel ik mij al een hele expert. Ik laat hen zelfs trots de door mij ontdekte fresco’s zijn.

IMG_1351

IMG_1349

IMG_1365

IMG_1367

Voor het avondmaal komen we terecht in een restaurant dat geheel toevallig dezelfde naam heeft als het hotel waarin we verblijven: Federale. Ik bestel een risotto met vis en paddenstoelen, kwestie van nog een laatste keer van de Italiaanse keuken te genieten. Eén van de betere risotto’s die ik al gegeten heb, trouwens. Mijn bord is leeg op een zucht. (Op het ijsje en fruit na heb ik sinds het ontbijt niets meer gegeten).

IMG_2374

Na dit heerlijke avondmaal heb ik nog net een plekje voor een gelato (wel iets minder lekker als die van deze namiddag). Decadent, ik besef het.

IMG_2375

Na nog een korte wandeling keren we met de funiculare terug naar het hotel, kwestie van toch nog een beetje slaap mee te pikken alvorens de wekker om 3 uur ‘s nachts afloopt. Ik zet alles klaar voor het vertrek zodat ik mijn vriend niet al te zeer moet storen in het holst van de nacht.

Dit onvoorziene uitstapje naar Lugano was wat mij betreft alleszins een schot in de roos.

Formaggi di Moasca, Villa Prato in Mombaruzzo en Cascina Vallegia – 31 maart 2019

Laatste ontbijt in La Mussia voor mijn vriend en mezelf. De rest van ons gezelschap mag er, dankzij de staking van de luchtverkeersleiders nog een extra dagje Piemonte bij doen. Ik moet zeggen dat deze trip enorm goed is meegevallen. Bijzonder sympathiek gezelschap, heerlijk eten en ik heb erg veel bijgeleerd over de streekproducten van Piemonte. Het is altijd inspirerend om mensen met een passie voor hun product aan het woord te horen.

Alweer het busje in met onze ondertussen vertrouwde chauffeur Marcello. Eerste halte van de dag: kaasboerderij Formaggi di Moasca. Een jong koppel baat deze boerderij uit en geeft ons een rondleiding. We zien geiten (uiteraard, want ze maken geitenkaas), paarden, schapen en lammetjes, kippen en hangbuikzwijnen. En jawel, daarna is het tijd voor een geitenkaasproeverij. Achtereenvolgens proeven we capreggio, taleggio en cacciotta. Allemaal lekker! Het obligate glaasje rode wijn laat ik ditmaal aan mij voorbij gaan, maar voor een yoghurt ijsje is er altijd wel plaats. 😉

IMG_0943

IMG_0956

IMG_0965

IMG_0979

IMG_0987

IMG_0997

IMG_1014

IMG_1016

Terug ons busje in en op weg naar de volgende bestemming: Mombaruzzo, alwaar ons een gastronomische lunch wacht. Alvorens weer maar eens de voeten onder tafel te schuiven, maken we een korte wandeling door Mombaruzzo. Van al de Italiaanse dorpjes die we tot nu toe bezocht hebben, kan Mombaruzzo mij het minst bekoren, maar het uitzicht vanaf het terras van Villa Prato (uitgebaat door de eigenaars van Distellerie Berta) dát is wel fenomenaal.

Onze groep krijgt een tafel toegewezen in de keldergewelf. En jawel, naar goede gewoonte worden we niets dan lekkers voorgeschoteld. En natuurlijk mag een goed glas wijn daarbij niet ontbreken. Het culinaire hoogtepunt van onze trip, toch wel. Dit aten wij:

Peperone alla monferrina e vitello tonnato:
IMG_2330

Ravioli quadri al ragú della tradizione:
IMG_2331

stracotto di fassona al nizza con contorno di stagione:
IMG_2334

Bunet con riduzione ai lamponi:
IMG_2336

Na het dessert worden we door de ober uitgenodigd om onze koffie of thee op het terras te nuttigen. In het zalige lentezonnetje leunen we achteruit met een goed glas grappa als afzakkertje. En de amaretti mochten uiteraard ook niet ontbreken.

De laatste stop van de dag is Cascina Valeggia in Moncalvo. Ik merk bij mezelf en mijn medereizigers een zekere proefmoeheid. Alweer salsicce en kazen, die in vergelijking met onze eerdere proeverijen ietwat tegen vallen. En ook over de wijnen zijn we matig enthousiast. Cascina Vallegia zelf is een grote winkel met veel streekproducten gelegen langs een drukke baan. Ik begrijp wel waarom deze locatie gekozen werd, ze ligt immers op weg naar de luchthaven, maar deze locatie is zoveel minder charmant dan al de vorige die we bezochten. Een beetje de proeverij te veel.

Cascina Vallegia is ook de plek waar we afscheid moeten nemen van onze medereizigers. Een taxi komt ons hier ophalen en zal ons naar Milaan brengen. We wensen de rest van de groep nog veel plezier en vertrekken naar Milaan, terwijl de rest van het gezelschap opnieuw in het busje stapt om terug te keren naar La Mussia.

Dit gastronomische weekend in Piemonte was echt een bijzondere ervaring. Ik heb enorm veel bijgeleerd over de Italiaanse keuken en alleen maar meer respect gekregen voor het harde werk dat er in elk met veel liefde gemaakt product kruipt.

De taxirit naar Milaan verloopt zonder problemen. We droppen onze spullen af in het Spice Hotel en gaan dan op verkenning in het station van Milaan. We moeten maandagochtend heel vroeg (7.10u) de trein nemen naar Lugano, daarom willen we ‘s ochtends vroeg geen tijd verspillen aan de weg zoeken in een groot en onbekend station. Plus, we moeten nog een ticket voor mij kopen. Prachtig station trouwens, letterlijk en figuurlijk grootse architectuur.

IMG_2337

We wandelen nog een blokje om en kruipen vervolgens vroeg in bed. Na al de culinaire overdaad van de voorbije dagen, kunnen we dat avondmaal wel gewoon overslaan. 😉

Le Nocciola di Alba, Azienda Agricole Poggio en grappa-huis Berta in Mombaruzzo – 30 maart 2019

Vandaag ontdek ik dat er ook versgeperst fruitsap is bij het ontbijt. Op vraag voor ons geperst door onze gastvrouw Laura. Wat een verwennerij is dat hier.

IMG_2292

IMG_2293

IMG_2294

Mooi op tijd zit iedereen in ons busje, klaar voor alweer een dagje kennis maken met de culinaire rijkdom van het mooie Piemonte. Ik maak me de bedenking dat we beslist wat vaker op reis moeten gaan naar Italië.

De Barolo en Barbera wijnen zijn zonder twijfel het meest bekende product van deze regio, maar wisten jullie dat Piemonte ook bekend is omwille van de hazelnoten? Ik ook niet, hoor. 😉 Nutella is trouwens één van de grootste afnemers van hazelnoten die hier geproduceerd worden.

Het ligt dus voor de hand dat we een hazelnoten boerderij bezoeken: Daniela van l’azienda agricola F.lli Molino toont ons zijn hazelaars, terwijl zijn dochter haar best doet om zijn uitleg van het Italiaans naar het Engels te vertalen. Ik denk echter dat ze nog een beetje harder moet studeren op haar Engels, want echt vlotjes komt het er niet uit. Tip van de dag: schrijf op voorhand de belangrijkste punten uit die je zeker wil meegeven aan je bezoekers en oefen dit op voorhand in.

Grappig: de hazelnotenboerderij verkoopt niet alleen hazelnoten en afgeleide producten, maar ook grasmatten. Dus feitelijk is dit een hazelnoten- en grasmattenboerderij. De boerderijhond loopt vrolijk met ons mee terwijl wij het frisse groen van de hazelaars bewonderen. Boer Daniela vertelt dat je tussen de wortels van deze hazelaars ook zwarte truffels kan vinden.

IMG_0728

IMG_0735

IMG_0738

IMG_0744

Voor het eerste deze reis hebben we een primeur te pakken: we zijn namelijk de eerste groep die een bezoek brengt aan deze boerderij. Dat we een beetje proefkonijnen zijn, merk je aan alles: het niet op elkaar ingespeeld zijn van vader en dochter, het geknoei met de proevertjes en het feit dat we in hun persoonlijke woonst naar het toilet moeten gaan. Maar dit soort beginnersfoutjes vallen in het niets bij de ongelooflijke gastvrijheid die de boer en zijn gezin uitstralen. We proeven van hun zelfgemaakte hazelnotenpasta’s: van honderd procent hazelnoten over zwarte chocolade naar een heel bijzondere combinatie van hazelnoten en peren. Vooral die laatste pasta vind ik heerlijk. En jawel, er wordt ook een flesje cider én een flesje rode wijn open gedaan.

IMG_2295

IMG_0750

Volgende halte: Alba, een prachtig historisch stadje waar het deze zaterdag markt is. Een gedeelte van de markt is voorbehouden aan streekproducten, maar verder is het een gewone markt met producten en kleding zoals bij ons. Ik zou graag nog eens terugkeren wanneer de marktkraampjes weg zijn, want nu vormen ze vaak storende elementen op mijn foto’s.

Aan kerken heeft Alba alvast geen gebrek, tijdens het anderhalve uur dat we hebben om Alba te bezoeken, lopen we maar liefst vier verschillende kerken binnen. Waarvan de Duomo di Alba (in feite een kathedraal) de meest indrukwekkende is.

IMG_0751

IMG_0755

IMG_0757

IMG_0771

IMG_0774

IMG_0779

IMG_0784

IMG_0787

IMG_0791

IMG_0799

IMG_0803

IMG_0807

IMG_0808

IMG_0815

Op het afgesproken tijdstip spoeden we ons naar de plek waar het busje ons komt ophalen. We treffen op het plein vlakbij de plaats van afspraak een aantal mensen van onze groep die zich een fijn plekje op het terras in de zon toegeëigend hebben. Ze hebben duidelijk niet veel zin om hun plek te verlaten en na wat wachten, besluit ik dan toch maar terug te keren om hen aan te porren in actie te komen. Succes, want even later zitten we allemaal in de bus en vertrekken we naar onze volgende bestemming.

Een prachtige busrit van 45 minuten doorheen een glooiend landschap later komen we aan bij Azienda Agricole Poggio in Castel Boglione. Het mooie berglandschap alleen al maakt het de rit meer dan waard. Matteo Poggio is een enthousiaste jonge wijnmaker die ons na een korte rondleiding doorheen zijn wijnkelders laat proeven van verschillende druivensoorten: dolcetto, barbera, moscato, nebbiolo en chardonnay (I know, dit is een Franse druif).

IMG_0827

IMG_0831

IMG_0837

IMG_0843

IMG_0844

Terwijl we proeven voorziet hij ons van uitleg. Ook ditmaal krijgen we kazen, charcuterie en broodstokjes te eten bij de wijnen. Niet dat ik de kaas en charcuterie al beu ben, maar de omelet met spinazie en het paasgebak met spinazie en rijst waren wel mijn favoriete hapjes. De wijnen die ik hier proef krijgen van mij een welverdiende tweede plaats in de rangschikking toegewezen, na de wijnen die ik proefde bij Poderi Rosso Giovanni, de eerste dag.

IMG_0853

IMG_2301

IMG_2303

En neen, onze dag zit er nog niet op. Na een busrit van 15 minuten stoppen we bij grappa-huis Berta in Mombaruzzo. De rondleiding hier doet mijn mond open vallen. Over het domein verspreid liggen de stokerij en de opslagplaatsen waar de grappa rijpt vakkundig ingewerkt in de heuvelrug. Maar dat is niet alles: het domein heeft een eigen kruidentuin om de grappa en likeuren van smaak te voorzien. Echt met elk detail is hier rekening gehouden: de opslagplaatsen waar de gigantische vaten liggen, worden via LED’s van verlichting voorzien. De steeds veranderende kleuren zorgen voor een bijzonder feeëriek schouwspel. Om de grappa optimaal te laten rijpen, wordt klassieke muziek gespeeld, omdat onderzoek zou uitwijzen dat dit de kwaliteit bevordert. Dat lijkt mij zever in pakjes, maar het zorgt wel voor een stemmig bezoek.

IMG_0863

IMG_0865

IMG_0870

IMG_0872

IMG_0878

IMG_0879

IMG_0882

IMG_0892

IMG_0915

IMG_0930

Na de rondleiding volgt het moment van de waarheid: de proeverij. Op dit vlak haalt Beccaris het moeiteloos van Berta, waar men bijzonder karig is met de proevertjes. Gelukkig compenseren de lekkere amaretti dat een beetje.

IMG_2305

Ons laatste bezoek van de dag zit erop en we keren terug naar La Mussia, ondertussen een vertrouwde uitvalsbasis. En jawel, we zetten de traditie van het aperitief in de ondergaande zon verder. Al wordt het snel te fris voor mij en doen we binnen gezellig verder.

Vandaag eten we lasagne al ragù, brasato al barbera wine en panna cotta als dessert. Alweer een heerlijk staaltje Italiaanse kookkunst. Perfect gecomplementeerd door de wijnen die we vandaag kochten. Van het ene culinaire hoogtepunt naar het andere.

IMG_2318

IMG_2319

IMG_2320

IMG_2321

Bric Cenciurio in Barolo, Madere in Guarene en Distelleria Beccaris – 29 maart 2019

De dag begonnen met een ontbijt met boerderijproducten en een lekker roerei bij La Mussia. De grappa van gisteren zindert nog wat na in mijn hoofd en ik neem me voor het de komende dagen toch wat kalmer aan te doen. Kwestie van dit weekend heelhuids door te komen.

IMG_0589

IMG_0590

Na het ontbijt brengt onze chauffeur ons naar onze eerste stop van de dag: wijnhuis Bric Cenciurio in het charmante dorpje Barolo. We worden er vriendelijk onthaald door Alberto en starten met de eerste wijnproeverij van de dag. Eerlijk, om half elf ‘s ochtends staat mijn hoofd nog niet echt naar alcohol, maar omdat ik het zonde vind niet te proeven, besluit ik een klein slokje van elke wijn te nemen en de rest van het glas weg te gieten. Uitspuwen zoals de professionele wijnproevers gaat me nog net iets te ver.

IMG_0594

IMG_0598

De prosecco waarmee we beginnen is lekker, maar de witte wijnen weten me maar matig te bekoren. Eens we bij de rode wijnen aanbelanden, sluiten de wijnen al beter aan bij mijn smaakpalet. In totaal krijgen we maar liefst elf verschillende wijnen voorgeschoteld. Uiteraard vergezeld van salsicce en Parmezaanse kaas. We sluiten de proeverij af met een glaasje lekker zoete sprankelende rode schuimwijn. Een stevig begin van de dag. Wellicht komt het door het vroege uur, maar de wijnen die we bij Bric Cenciurio proeven, spreken me minder aan dan die van gisteren bij Poderi Rosso Giovanni.

IMG_0599

IMG_0609

Na de proeverij strekken we even de benen in Barolo. Het is vrij rustig in de straten, we bewonderen het Castello Falletti di Barolo en lopen tot aan een terras dat een mooi uitzicht biedt op de omgeving. Vlakbij bevindt zich een klein wijnmuseum dat gratis is en verrassend interessant. Het is duidelijk dat deze streek zich volop richt op toeristen die van wijn houden.

IMG_0619

IMG_0622

IMG_0628

IMG_0634

IMG_0636

IMG_0638

IMG_0641

Als brave kinderen keren we terug naar ons busje dat ons naar de volgende stop van de dag brengt: Madere in Guarene. We komen aan op iets wat op het eerste gezicht een stoffig erf lijkt. Francesca Allessandria, de boer die ons rondleidt spreekt enkel Italiaans, maar heeft een tolk meegebracht om te vertalen naar het Engels. Wat het grappige effect heeft dat ik de uitleg telkens twee keer te horen krijg (de Italianen in Piemonte spreken heel duidelijk en zijn daardoor makkelijk verstaanbaar).

We maken een wandeling doorheen de wijn- en boomgaarden van het domein. Ook hier is het stoffig. De boer legt uit dat het al veel te lang niet meer geregend heeft en dat de natuur snakt naar wat verfrissend hemelwater. Ondanks het stof geniet ik van de wandeling in het zonnetje en de bloeiende appel-, perzik- en perenbloesems rondom ons.

IMG_0651

IMG_0656

IMG_0658

IMG_0660

IMG_0661

IMG_0664

IMG_0683

Na de wandeling is het tijd voor, jullie raden het nooit: een proeverij! We beginnen met een glaasje perencider. Verrassend lekker en helemaal mijn ding. De sidré is gemaakt van Madernassa-peren. Daarna schakelen we over op een wijn gemaakt van een iets minder bekende druivensoort: dolcetto. Vroeger werd deze druivensoort veel gedronken, maar tegenwoordig zijn soorten zoals nebbiolo en barbera populairder. Ook ik ben niet echt overtuigd van deze wijnen.

Natuurlijk mogen de hapjes niet ontbreken: salsicce (die we nog zelf moeten snijden en dat blijkt lastiger dan het klinkt), kaas, broodstokjes en voor het eerst: de befaamde hazelnoten waar de streek zo gekend om is. We krijgen ook een stukje Madernassa-peer te proeven. De peer zelf is heel hard, waardoor hij maanden kan bewaard worden. Gestoofd in wijn zou deze ook heel lekker zijn met een stukje vlees.

IMG_2268

IMG_0693

Volgende stop: Distilleria Beccaris. Grappa! We moeten even wachten voordat de rondleiding start, want voor ons rondt net een groep studenten-wijnmakers hun proeverij af. Even later is het onze beurt: een duidelijk geblondeerde dame geeft ons toelichting bij het distilleerproces van de grappa, dat net zoals alle distilleerprocessen lijkt op dat van whisky. De basis om grappa te maken is druivenpulp: het restant van de wijnmakerij (schillen, pitten en steeltjes). Distilleria Beccaris koopt de grondstof voor hun grappa in bij diverse wijnboeren uit de streek.

Ik moet toegeven dat ik slechts vijftig procent van de toelichting versta. Het is vrij rumoerig in de verschillende ruimtes van de stokerij en de dame die ons rondleidt, doet niet de moeite te wachten tot iedereen er is alvorens aan haar uitleg te beginnen. Op den duur geef ik het op. Ik vang wel half op dat ze al een paar jaar bezig zijn een splinternieuw bijgebouw te plaatsen, maar versta niet goed wat de reden is dat het bouwproject momenteel stil ligt.

IMG_0703

IMG_0704

IMG_0705

IMG_0706

IMG_0707

Gelukkig maken de proevertjes veel goed. Het aanbod is ronduit indrukwekkend. We mogen niet enkel verschillende soort grappa proeven, maar ook allerlei likeurtjes in de zotste kleurtjes. De knalrode Amaro vind ik verschrikkelijk slecht, maar de andere kleurtjes staan me wel aan: viooltjes (knalblauw), rozen, jeneverbessen (lichtgroen), kaneel, blauwe bessen, appelsien,… Je kan het zo gek niet bedenken of ze maken er hier likeur van. Ik proef ook brandy, limoncello en amaretto. Vooral de brandy weet mij te charmeren. De plakkerige zoetheid van amaretto kan mij hoe langer hoe minder bekoren. Bij dit alles krijgen we cake van hazelnoten, chocolaatjes met rozijnen in grappa geweekt en in grappa opgelegde abrikozen (dé ontdekking van de dag, overheerlijk!).

IMG_0713

IMG_0714

Als traktatie voor de collega’s koop ik wat chocolaatjes en voor mezelf die chocolaatjes met rozijnen in grappa. Bij het afrekenen hoor ik de geblondeerde dame een beetje schamper opmerken dat we wel héél véél geproefd hebben. Dat is effectief zo, maar als dat een probleem was, had ze dit moeten zeggen. De lieve dame die de ganse reis in elkaar gebokst heeft, is een beetje gegeneerd en biedt aan om voor een aantal personen bij te betalen. Maar dat voorstel wimpelt de geblondeerde dame af. Dan had ze zich beter die nogal venijnige opmerking niet laten ontglippen, vind ik persoonlijk.

We zijn een dik uur vóór het avondeten geserveerd wordt terug in La Mussia. Tijd om te aperitieven! Met een groepje van zes genieten we van de laatste zonnestralen en een glaasje parelende prosecco, gekocht bij Bric Cenciurio deze ochtend. Nu de zon wegzakt, wordt het frisjes, maar met een fleece aan valt het nog net uit te houden. We eten als appetizer een kaas die weg heeft van heel romige, bijna lopende gorgonzola, deze ochtend gekocht aan een kraampje in Barolo. We doen ons best om de lokale economie te steunen, nietwaar?

Laura heeft weer haar best gedaan en schotelt ons tagliatelle al ragù, lonza di maiale met wortelen en een chocoladepudding als dessert voor. We drinken van de wijnen die we doorheen de dag gekocht hebben. Bij het chocoladedessert hoort natuurlijk een glaasje van die sprankelende rode schuimwijn en dan is er voor de liefhebbers (ikke!) nog een glaasje kaneellikeur. De grappa laat ik vanavond wijselijk aan mij voorbij gaan.

IMG_2287

IMG_2288

IMG_2289

IMG_2291

Mijn vriend en ik hebben tijdens het diner een heel fijn gesprek met een apotheker op rust en zijn vrouw. De mens is 74, maar dat is hem beslist niet aan te zien. Hij kent niet alleen veel van wijnen, hij is ook enorm belezen en goed bekend met de Europese geschiedenis. Hij en zijn vrouw hebben als koppel duidelijk al veel gereisd en hij weet veel straffe verhalen op te rakelen.

Een twee zonnige superdag in Piemonte.

Aankomst in Piemonte – 28 maart 2019

Er valt iets te zeggen voor vluchten die rond het middaguur vertrekken. Je kan opstaan op een normaal uur, op je gemak douchen en zonder stress je naar het station van Leuven begeven. En ochtends zelfs nog wat werkmails beantwoorden.

Op het perron ontmoet ik meteen al een gedeelte van mijn reisgenoten. Maar misschien moet ik even toelichten hoe deze bijzondere vierdaagse (die onverwacht een vijfdaagse werd) tot stand kwam. Al jaren zijn mijn vriend en ik lid van S.P.Q.R., de Leuvense Rome-vereniging. Niet dat ik zo’n grote Rome-fan ben, maar de meeste leden zijn sympathiek en de vereniging geeft jaarlijks een fantastische receptie om de stichting van Rome te herdenken. 😉 Een tijd geleden contacteerde de voorzitter mij met de vraag of ik geen zin had om mee te gaan op culinaire ontdekkingsreis in Piemonte. Een volledig georganiseerde vierdaagse met een groep waarvan ik slechts drie personen een beetje oppervlakkig kende. Even aftoetsen met mijn vriend, want het uitstapje was niet goedkoop. Maar ja, waarom ook niet, eigenlijk? We werken hard genoeg, dan mogen we onszelf af en toe ook wel eens verwennen.

En zo komt het dat ik op perron 1 van het station van Leuven handjes sta te schudden en kennis maak met een deel van mijn mede-reizigers, die allemaal een aantal jaren meer op de teller hebben dan ikzelf, maar alvast een eerste sympathieke indruk maken.

We trekken in groep door de security en natuurlijk word ik er weer uitgepikt voor een springstoffencontrole. Al mis ik op Zaventem wel het enthousiasme waarmee de Australische veiligheidsverantwoordelijke deze controle aankondigde. Na de security valt onze groep zowat uiteen, sommigen willen gaan shoppen, anderen gaan iets drinken en ik trakteer mezelf op een lekkere groene smoothie. Kwestie van de trip culinair al meteen goed te beginnen.

IMG_2242

Aan de gate maak ik kennis met de rest van het reisgezelschap. Het boarden gaat vlot en we hebben net allemaal onze veiligheidsgordel omgegord wanneer de piloot via de intercom meldt dat onze vlucht met een uur vertraging zal vertrekken wegens een syndicale actie van de luchtverkeersleiders. Niets aan te doen uiteraard, gelukkig bestaat er in zulke omstandigheden 4G! Wel jammer dat mijn vriend speciaal op een ontiegelijk vroeg uur is opgestaan om vanuit Genève op tijd in de luchthaven van Milaan Malpensa te geraken. Hij is al bijna ter plekke wanneer ons vliegtuig nog moet opstijgen in Zaventem…

Gelukkig blijft het bij een uur vertraging en kunnen we na een vlucht van een uur en twintig minuten eindelijk aan onze ontdekkingsreis doorheen Piemonte beginnen. De chauffeur van ons busje staat in de aankomsthal van Milaan Malpensa op ons te wachten. En ook mijn vriend vervoegt zich daar bij ons gezelschap van in totaal 17 culinaire enthousiastelingen. In de bus zijn er nog twee plaatsen op overschot, waarvan ik meteen een plaats inpik voor mijn fototoestelrugzak, die duidelijk te groot is om in het bagagerek te passen.

De busrit naar onze eerste culinaire bestemming van de reis is niet echt noemenswaardig te noemen en ik maak van de gelegenheid gebruik om nog een uiltje te knappen onderweg. Een dik uur later dan gepland komen we aan in het centrum van het charmante stadje Agliano Terme, alwaar de sympathieke wijnboer Lionello van wijnhuis Poderi Rosso Giovanni ons opwacht. Het is ondertussen al in de late namiddag en de laagstaande zon doet de warme kleuren van de Italiaanse huizen goed tot zijn recht komen.

We maken een korte wandeling en beklimmen de Torre Panoramica di Agliano die ons een prachtig uitzicht biedt over de wijngaarden in de omgeving van Agliano Terme. De betonnen trap van de toren heeft duidelijk last van betonrot en stiekem ben ik blij dat iedereen erin slaagt ongedeerd terug de begane grond te bereiken.

IMG_0520

IMG_0521

IMG_0522

IMG_0523

IMG_0525

IMG_0528

IMG_0531

IMG_0532

IMG_0533

IMG_0535

IMG_0537

Vervolgens krijgen we een korte rondleiding in oude gebouwen van wijnhuis Poderi Rosso Giovanni, alvorens naar de splinternieuwe proefzaal te gaan. Een kort ritje met de bus later, stappen we allemaal uit en krijgen we in de avondzon een rondleiding doorheen de wijngaard. Het is altijd boeiend om iemand met passie voor zijn vak te horen spreken en dat geldt zeker voor wijnboer Lionello. Wat ik onthoud van zijn uitleg is dat het onderhouden van zo’n wijngaard een bijzonder arbeidsintensief werk is dat voornamelijk manueel verloopt.

IMG_0548

IMG_0550

IMG_0553

IMG_0558

We zijn te vroeg op het jaar om groene ranken aan de wijnstokken te ontdekken, maar we zien wel het sap uit de gesnoeide wijnstokken lopen. De lente is in aantocht… Dat blijkt ook uit de prachtig bloeiende hoogstamkerselaar, die in combinatie met de avondzon een onvergetelijk plaatje oplevert.

IMG_0562

En dan is het tijd om te proeven! Ik voel tijdens de uitleg in de wijngaard dat ons gezelschap wat ongedurig wordt, want de lunch is al lang achter de rug en hier en daar denk ik zelfs een knorrende maag op te merken. Ons gezelschap valt dan ook gretig aan op de broodstengels, Parmezaanse kaas en salsicce. En jawel, de wijnen zijn uitstekend. Lionello geeft uitleg bij elke wijn en wij proeven en vergelijken. Ik sluit meteen al vriendschap mijn reisgenoot Patrick, want we blijken over een gelijkaardige smaak te beschikken.

IMG_0566

IMG_0571

IMG_0573

IMG_0579

IMG_0581

Als afsluiter laat Lionello ons een glas van zijn wijn Gioco dell’oca (ganzenbord) proeven. De kwaliteit van deze wijn kan me echt bekoren, zeker omdat dit een bewaarwijn is die in de toekomst alleen maar beter zal worden. Mijn vriend en ik hebben niet veel overlegtijd nodig, graag een flesje voor ons. Het kost ons wat overredingskracht, want Lionello wil eerst niet verkopen omdat de flessen nog geen etiket hebben. Uiteindelijk gaat hij toch overstag en kopen wij een fles wijn zonder etiket.

Het is een bijzonder goed gestemd gezelschap dat zich vervolgens naar agriturismo La Mussia in Castelnuovo Calcea laat voeren. We zetten onze spullen af in de kamer en mogen een half uurtje later al aan tafel. Onze sympathieke gastvrouw Laura kookte voor ons een authentiek Italiaans avondmaal bij mekaar: heerlijke risotto ai porri e salciccia (ja, ik nam een tweede portie) als primo piatto, rolata di pollo met boontjes als secondo piatto en een chocolade gebak als dessert.

Een deel van het gezelschap neemt na het avondmaal afscheid om te gaan slapen, maar wij doen met een groepje van zes nog even verder met een glaasje grappa (of twee). Het weekend meteen al goed ingezet!