Het eerste wat we deden toen we opstonden, was het gordijn open trekken en naar buiten kijken: dikke grijze regenwolken ontsierden de hemel. Dat viel tegen. Na het ontbijt in het hotel (dat trouwens voortreffelijk was, je kon er zelfs je eigen verse fruitsapje persen), reserveerden we meteen een plekje in het restaurant van het hotel. We wilden het ons gemakkelijk maken en ‘s avonds niet door de regen moeten lopen op zoek naar een plek om te eten.

Eerste bezienswaardigheid op ons lijstje: het Kungliga slottet. Onderweg naar het slot kochten we twee paraplu’s bij een marktkramer, want iedereen weet dat een paraplu bij je hebben, de beste manier is om ervoor te zorgen dat het niet regent. Het slot deed vroeger dienst als koninklijke residentie. Het middeleeuwse slot Tre Kronor dat vroeger op deze plek stond, brandde bijna volledig af in 1697. Er werd op de fundamenten van de ruïnes een nieuw slot gebouwd naar plannen van Nicodemus Tessin de jongere. Deze laatste schatte dat de bouw van het nieuwe slot zes jaar zou duren, het werden er uiteindelijk bijna zestig. Het nieuwe slot werd pas afgewerkt in 1754.

We startten met een bezoek aan het antiekmuseum van Gustav III die een verzameling deels antieke sculpturen bevatte. Het antiekmuseum profileert zichzelf als het ‘oudste museum ter wereld’. Of dat werkelijk zo is, weet ik niet. Feit is dat het enkele mooie sculpturen bevat, waarvan de slapende Endymion de mooiste is. Ook de levensechte portretten uit de Romeinse tijd waren de moeite. Grappig dat sommige beelden samengesteld waren uit onderdelen van andere beelden. En zo kon het al eens gebeuren dat men een mannenhoofd op een vrouwenlichaam plaatste.

We hadden ons bezoek aan Kunliga slottet zo gepland dat we ons bezoek aan het antiekmuseum een dikke twintig minuten voor de aflossing van de wacht zouden beëindigen. Toen we op de binnenplaats aankwamen waar de aflossing plaatsvond, bleek dat de toeschouwers al rijen en rijen dik te wachten stonden, waardoor het bijna onmogelijk was nog iets te zien. We besloten toch maar even te wachten, want zoveel toeschouwers wilde beslist zeggen dat het de moeite was. Bovendien versperden al die toeschouwers ons de weg naar de volgende etappe van ons bezoek.

Natuurlijk begon het net op dat moment te druppelen en zaten onze paraplu’s in onze rugzak die in de locker zat aan de andere kant van het plein waar we niet meer konden geraken. Pech. In de regen wachtten we op de Dragoner van de koninklijke lijfwacht, uitgedost in helblauwe uniformen met glanzende pikhelmen. Ze kwamen te paard aangereden en voerden onder muzikale begeleiding een ganse show op, waar ik helaas niet veel van gezien heb.

We waren het al snel beu en probeerden uit de mensenzee weg te geraken. Soms vraag ik me af wat het nut is van het blijven uitvoeren van zulke rituelen. Ok, het kadert in een oude rijke traditie en je pleziert er de toeristen mee, maar is de symboliek die achter heel die aflossing zit nog wel van deze tijd? Voelen de soldaten zich niet als toneelspelers die een stukje opvoeren? Is de monarchie tout court nog iets van deze tijd? De Zweden denken van wel, want hun koningshuis is erg populair. Zeker nu hun kroonprinses Victoria onlangs gehuwd is. We zagen op heel veel plaatsen foto’s van het pasgehuwde koppel en overal kon je prentbriefkaarten kopen met hun beeltenis op.

Toen we eindelijk ons uit de mensenmassa hadden kunnen losmaken, gingen we op zoek naar het Tre Kronor museum. Door de slechte wegwijzers en plannetjes vonden we het niet direct en als we het niet waren gaan vragen, hadden we het zeker niet gevonden. Het museum Tre Kronor toont de overblijfselen van het eerste slot en probeert aan de hand van archeologische vondsten te reconstrueren hoe het leven er toen uit zag. Een heel boeiend museum, alleen jammer van de slechte verlichting. Ik begrijp dat je in zulke oude gewelven kiest voor sfeervolle verlichting, maar als het moeilijk wordt om de voorwerpen te zien en de uitleg te lezen, mag de verlichting toch net iets sterker zijn.

We lunchten in het café van het slot. Self-service, natuurlijk. Op de binnenplaats stond een kraam waar je allerlei lekkere dingen kon krijgen. Wel jammer dat je half in de regen moest staan aanschuiven om je bestelling te plaatsen. Mijn vriend en ik namen allebei een quiche met zalm en spinazie en deelden een apfelstrudel als dessert. Het café is echt goed, maar door het slechte weer moesten we noodgedwongen in de galerij binnen eten. Als de zon scheen, hadden we kunnen lunchen in de openlucht op het binnenplein zelf.

Op naar de koninklijke appartementen. Sommige vertrekken was men nog aan het restaureren. Erg interessant, want we konden letterlijk op de vingers van de restaurateurs zien. En ja, die koninklijke appartementen zijn magnifiek. Zoveel pracht, praal en bladgoud, het is ongelooflijk dat dit alles voor één enkele familie bedoeld was. We zagen de troonzaal waar koning Carl XVI Gustav gekroond werd en kroonprinses Victoria speechte toen ze meerderjarig werd. We zagen de volledig ingerichte eetzaal van één van de vorige koningen. Wetenswaardigheid: als je in die tijd als vooraanstaande adellijke heer of dame bij de koning te dineren gevraagd werd, mocht je in die eetzaal rechtstaan en toekijken hoe de koning zo’n twintig gangen binnen speelde. Zelf kreeg je niets.

Echt waar, ik vond de koninklijke appartementen prachtig. Maar al de overdaad duwt je met je neus op de ongelijkheid in onze maatschappij. Heb je het geluk als koningsdochter geboren te worden, dan is je bedje gespreid. Natuurlijk kan je hetzelfde zeggen over kinderen die in rijke families geboren worden en die al die rijkdom gewoon in de schoot geworpen wordt, zonder dat ze daar ooit voor hoeven te werken. Toch wringt dit ergens bij mij (ik zeg het jullie, diep van binnen ben ik een communist).

Enfin, alsof we nog niet genoeg pracht en praal gezien hadden in de koninklijke appartementen, brachten we als laatste een bezoek aan de schatkamer waar de kroonjuwelen lagen. Het is moeilijk om de schoonheid van de tentoongestelde objecten te beschrijven en jammer genoeg mochten we nergens in het hele slot foto’s nemen. Maar geloof me, de kronen, zwaarden, halskettingen en andere objecten waren fabuleus. De vakmensen die deze juwelen gemaakt hebben, moeten hier uren en dagen aan gewerkt hebben.

Na ons bezoek aan Kunlinga slottet bleek het zowaar al vijf uur in de namiddag te zijn. We hadden ons te veel laten betoveren door al die pracht en praal. Gelukkig was ondertussen de zon beginnen schijnen en hoopten we nog een boottochtje te kunnen maken, want alle andere musea en bezienswaardigheden sloten de deuren om vijf uur. Wat uiteraard veel te vroeg is! En aan laatavondopeningen doen ze precies niet in Zweden.

En toen sloeg het noodlot toe. Ik wilde nog enkele foto’s maken van zo’n op wacht staand soldaatje en toen ik de foto op mijn schermpje bekeek, zag ik midden op het scherm een schuine zwarte rechthoek die er beslist niet hoorde te zijn: de sluiter. Doeme toch. Ik wist meteen dat het om zeep was. Toestel kapot. Het is niet duidelijk of dit een laat gevolg is van de val in Gdańsk of dat de val in Gdańsk het kapot gaan versneld heeft.

Voor we op reis vertrokken, had het toestel al wat kuren (weigeren om scherp te stellen, weigeren om in het menu te gaan), die enkel opgelost konden worden door het af te zetten of zelfs de batterij eruit te nemen. Ik had echter gehoopt de levensduur nog wat te kunnen rekken. En dan wilde ik langzaamaan beginnen uitkijken naar een nieuw toestel. Voor de laatste dagen van onze reis was het kapot gaan van toestel niet zo erg. We hebben altijd een reservetoestel bij: die goeie ouwe Canon Powershot G7. Maar volgende week fotograferen op Marktrock met de Powershot, dat gaat lastig zijn. Zelfs al valt mijn Canon 450D nog te repareren voor een redelijke prijs (wat ik betwijfel en hij is buiten garantie), dan zal ik hem nooit volgende week terug hebben. Dus beslisten we op een bankje in Zweden dan maar zo snel mogelijk een nieuw toestel te kopen: de Canon 550D. Met wat geluk zou dit toestel nog voor Marktrock geleverd kunnen worden.

We probeerden het niet aan ons hart te laten komen en zochten een bootje om een tochtje te maken op het water en zo toch nog een leuk eind aan onze dag te breien. Blijkt dat die bootjes er ook allemaal mee ophouden rond een uur of vijf. Blah. Wij zijn toch beslist niet de enige toeristen die een boottochtje willen maken na vijf uur? Toch zeker niet in de zomer als het zo lang licht blijft. Gelukkig scheen ondertussen de zon!

We gingen dan maar op weg naar de enige highlight uit mijn reisgids die we nog konden doen: het café Sturekatten. Sturekatten is een heel bijzonder café. Het is er net alsof je op bezoek bent in een deftig herenhuis. Je betaalt aan de toog en dan neem je zelf je koffie of thee die op een tafel in het midden staan. En je schenkt zoveel bij als je wil. De gebakjes zagen er ook lekker uit, maar omdat het bijna etenstijd was, hielden we het bij een koffie en een chocomelk, die we dronken terwijl we in zachte fauteuils zaten.

We wandelden daarna nog wat door de straten van Stockholm tot het tijd was voor het avondeten in ons hotel. Ik had zalm met gegrilde groenten en zure room en mijn vriend had een Zweedse specialiteit: worst met ajuin en mosterd. Not exactly my cup of tea, die worst. Gelukkig was de zalm wel lekker! We dronken allebei iets alcoholvrij en besloten na het avondmaal ten volle te genieten van het comfort van onze slaapkamer. Ons flesje Riga champagne was op de juiste temperatuur en smaakte geweldig!

Tijdens de nachtelijke boottocht werd de klok voor ons een uurtje teruggedraaid. Acht uur Finse tijd werd zeven uur Zweedse tijd, het moment waarop we aan het ontbijt verwacht werden. Het ontbijtbuffet was net als het buffet de avond voordien overvloedig. Enfin ja, ik ga hier niet opsommen wat er allemaal was. There was food, lots of it. En de lekkerste pannenkoeken van de hele reis.

Toen we om 9.30u in Stockholm van de boot reden, werden alle chauffeurs aan een alcoholtest onderworpen. De ferry’s op de Oostzee hebben een bepaalde reputatie dat er nogal veel gedronken wordt aan boord. Waaruit ik concludeer dat er vooral kapitaalkrachtige mensen met die ferry’s meereizen, want ons zo lazarus zuipen dat we ‘s ochtends positief zouden blazen, zou ons een aardige duit gekost hebben.

De kamer in ons hotel was nog niet klaar, dus lieten we de valiezen in de auto achter en trokken we direct de stad in. Het weer twijfelde een beetje tussen zon en regen, maar wij hoopten natuurlijk dat we het droog zouden houden. De enige paraplu die we mee op reis hadden, was een tijd geleden gesneuveld tijdens de eerste de beste windstoot in Wrocław.

We kwamen voorbij een pleintje met een leuk terras en besloten, nadat we een blik op de kaart geworpen hadden en redelijke prijzen zagen, hier al een vroeg middagmaal te eten. Niets bijzonders: een burger voor mijn vriend en een slaatje met garnalen voor mij.

In mijn reisgids stond een wandeling door Gamla Stan, de oude stad, beschreven. Dit leek ons een uitgelezen eerste kennismaking met de stad Stockholm. Gamla Stan ligt op het eiland Stadholmen. Veruit het belangrijkste gebouw op dit eiland is de residentie van de Zweedse koning Carl XVI Gustav. De smalle straatjes van Gamla Stan zijn autovrij, wat het er aangenaam kuieren maakt. In Gamla Stan ligt de geschiedenis van Stockholm voor het rapen. Vroeger had de Nationale Bank van Zweden hier haar zetel en je vindt er nog steeds de oudste patisserie van de stad. De kleine en grote pleintjes hebben bankjes en terrasjes waar je even kan pauzeren. Nadeel: er zwerven grote drommen toeristen door de smalle straten.

We bezochten de Tyska Kyrkan (Duitse kerk), een kleine, maar mooie kerk die getuigt van de aanwezigheid van Duitse kooplieden in Stockholm. We lasten even een pauze in op de mooie Stortorget, het centrale plein van Gamla Stan waar in de winter de kerstmarkt wordt gehouden. De gevel van de beurs neemt één kant van het plein in, de drie andere kanten worden opgevuld door mooie kleurrijke gevels en terrasjes, natuurlijk. De terrasjes zaten goed vol, maar al snel zagen we een leeg tafeltje. We haastten ons erheen, maar werden verjaagd door een behoorlijk onvriendelijke dienster. Om gewoon een kop koffie te drinken, waren we niet welkom. We werden echt bijna afgesnauwd. Ik kan ergens wel begrijpen dat je geen terrastafeltje wil verspillen aan mensen die alleen een kop koffie drinken, maar iets vriendelijker deze boodschap overbrengen mag wel. We voelden ons net schooiers.

Gelukkig vonden we wat verderop een ander terras dat op het uithangbord aankondigde dat je er ook voor een kop koffie welkom was. Mijn vriend dronk een biertje en ik een warme chocolademelk. We deelden een stukje chocoladetaart. De overtollige slagroom bij de taart liet ik in mijn chocolademelk verdwijnen en stiekem had ik een beetje heimwee naar die heerlijk vloeibare chocolade in Polen. Opmerkelijk detail: op de hoek van één van de huizen aan de Stortorget is een kanonskogel ingemetseld die zou zijn afgevuurd op de Deense koning Christian II. Deze koning staat in Zweden bekend onder de naam Krystian Tyrann, omdat hij op 7 november 1520 meer dan 80 edelen en bisschoppen liet terechtstellen.

Volgende halte: de Storkyrkan St. Nikolai, de geschiedenis van deze ‘grote kerk’ gaat terug tot de 14de eeuw. We waren net de kerk binnengegaan toen we hoorden omroepen dat de beklimming van de toren zou starten. Daar moesten we natuurlijk bij zijn. We vroegen aan de gids of we nog konden aansluiten. Dat was geen probleem, we konden nog snel een ticketje kopen aan de ingang. Mijn vriend betaalde voor de beklimming van de toren, maar een ticketje kreeg hij niet, ondanks zijn uitdrukkelijke vraag. Geen probleem, we mochten toch mee.

Omdat de klim ons langs een smalle trap naar omhoog zou leiden, mocht er maar een beperkt aantal mensen mee naar boven. Eerst mochten er maximaal twaalf mensen mee, daarna maximaal vijftien, maar toen bleek dat onze groep de vijftien personen overschreed, werden de regels nogmaals versoepeld. Blijkbaar mochten aan de ingang maximaal twaalf ticketjes verkocht worden voor de beklimming van de toren, maar hadden ze er daar wat met hun klak naar gesmeten. Omdat we geen ticketje hadden, vreesden we even dat we niet mee mochten, maar hup, heel de groep mocht aan de beklimming beginnen.

We kregen een heel boeiende uitleg van een priester in spé over de geschiedenis en de groei van de kerk. Heel bijzonder: in de toren zijn de restanten van een authentieke middeleeuwse smidse aanwezig. Die smidse werd daar geplaatst toen de toren verhoogd werd. Zo kon men ter plekke de trekijzers smeden die dienden om de muren bijeen te houden. We zagen ook de klokken en klommen tot we helemaal bovenaan een prachtig uitzicht op de stad hadden. De toren werd vroeger gebruikt als uitkijktoren voor brand. ‘s Zomers was dat een toffe job, maar ‘s winters was het daarboven verschrikkelijk koud. Zo koud dat een deel van het salaris van de mannen die de wacht hielden in wodka uitbetaald werd. Wodka die men dronk om zich warm te houden. En zo waakte een bende zatte mannen over de stad. 😉

Toen we opnieuw beneden waren, bezochten we de rest van de kerk. Vermeldenswaard is het prachtige beeld van de heilige Georges met de draak dat gemaakt werd door de beeldhouwer Bernt Notke uit de hanzestad Lübeck (diezelfde van de dodendans). En ook de preekstoel is zeer de moeite. In de kerk hangt ook de oudste afbeelding van de stad Stockholm. Het schilderij Vädersolstavla verbeeldt de atmosferische verschijning uit van nevenzonnen op 20 april 1535 boven Stockholm. Een gebeurtenis die men toen zag als een aankondiging van het einde der tijden.

We wandelden verder door de drukste winkelstraat van Gamla Stan, de Västerlånggatan, waar het krioelde van het volk en de souvenirwinkels. We zagen een heel leuk steegje, de Mårten Trotzigs Gränd dat op sommige plaatsen maar 90 centimeter breed is. Uiteraard wil elke toerist daar een foto nemen, dus het was aanschuiven. 😉

De wandeling door Gamla Stan had veel langer geduurd dan verwacht. Ondertussen was het al zes uur geworden en besloten we terug te keren naar het hotel om in te checken. De lucht begon ook steeds grijzer te worden en we vreesden dat er een flinke regenbui zat aan te komen. We keerden naar ons hotel terug langs de Drottninggatan, een mooie winkelwandelstraat.

Onze kamer in het Scandic Anglais hotel overtrof alle verwachtingen. We hadden een bijzonder comfortabel dubbel bed, een aparte salon en zelfs een balkon. We zaten op de achtste verdieping en hadden een mooi uitzicht op het park waarin de Koninklijke Bibliotheek lag. We legden alvast ons flesje Riga champagne koud, voor als we ‘s avonds een feestje wilden bouwen op de kamer.

Jammer genoeg werkte maar één van de twee liften in ons hotel. Jullie kunnen je voorstellen dat dit in een groot hotel met acht verdiepingen voor heel wat ergernissen zorgde. Hoe mooi onze kamer ook was, ik zal me dit hotel vooral herinneren als het hotel waar ik niets anders deed dan wachten op de lift. Al snel deden we geen moeite meer en namen we gewoon de trap naar beneden, maar acht verdiepingen naar omhoog zagen we toch iets minder zitten, zeker niet met valiezen. Onbegrijpelijk dat er niemand van het personeel op het idee kwam om één van de twee aparte personeelsliften open te stellen voor de gasten. Nu was het soms érg gezellig, zo op elkaar gepropt in de lift.

Eer we goed en wel geïnstalleerd waren, was het alweer half acht en kreeg ik seinen van mijn rammelende maag dat het etenstijd was. We gingen op zoek naar een (redelijk betaalbaar) restaurant niet al te ver van ons hotel, want ondertussen was het beginnen druppelen. We hadden geluk, nog geen straat verder troffen we het East Restaurang. Op de kaart troffen we een menu voor iets meer dan vijftig euro. De prijzen van de alcoholische dranken deden ons beslissen het bij een cranberry juice te houden. Toch zagen we, ondanks de dure prijzen, overal rondom ons mensen alcohol drinken.

Het menu was samengesteld uit gerechten uit verschillende Aziatiatische landen, een soort culinaire trip door Azië. Het was echt overheerlijk en zijn geld meer dan waard. Bovendien werden we bediend door een supervriendelijke ober die elk gerecht tot in de details kwam voorstellen met de nodige uitleg over hoe en in welke volgorde de gerechten te eten en dit alles in perfect Engels.

Dit aten wij:

Modern Sushi: sushi variation
Misoshiru: miso soup
Edamame: young soybean pods with sea salt

Korean Pancakes: Korean vegetable pancakes with sweetenen red pepper sauce
Tom Ka Gai: Thai chicken soup with coconut creme, lime and galangal
Nem: Deep fried spring roll with pork,lettuce, mint leaves and nuoc cham dip

Beef Kimchi: grilled dry aged stiploin with kimchi, pear and pickled fennel
Duck Tamarind: breast of duck with pineapple, macadamia nuts and tamarind wine sauce
Ahi Tuna Furikake: Furikake coated tuna with bean sprouts, shitake and teriyaki brandy sauce

Steamed Rice

Terwijl wij zaten te eten, maakten we kennis met een Zweedse gewoonte: in de rij wachten op een plaatsje. We zagen mensen binnen komen in het restaurant, informeren of er nog plaats vrij was en vervolgens rustig aansluiten achteraan de rij wachtenden. Ik zou er persoonlijk het geduld niet voor kunnen opbrengen en gewoon naar een ander restaurant gaan. De betere etablissementen in Stockholm hebben ook allemaal een portier, iets wat je bij ons bijna nooit ziet in restaurants.

Het was al flink laat toen we onze laatste gang achter de kiezen hadden en de regen was ondertussen steeds heviger geworden. We keerden terug naar het hotel, want we wilden vroeg gaan slapen om op tijd aan de volgende dag te beginnen. Ergens had ik in mijn hoofd dat we drie dagen in Stockholm zouden zijn, terwijl dit er bij nader inzien maar twee bleken te zijn. Hierdoor hadden we veel te weinig tijd om zelfs maar de highlights te doen. We konden niet anders dan proberen het maximum uit de volgende dag te halen.