‘t Is waar, ik lees te weinig non-fictie. Voor mij werk moet ik al veel lezen en ik denk dat ik me daarom, als ik voor het plezier lees, graag terugtrek in een denkbeeldige wereld. Maar zo nu en dan krijg ik van mijn lieve tante I een non-fictie boek cadeau, dat ik met veel plezier lees. Zeker als het over een actueel thema gaat als feminisme in de Arabische wereld. Er wordt namelijk weer geprotesteerd aan de schoolpoorten tegen het hoofddoekenverbod in sommige scholen.

Het boek Dolle Amina’s van Samira Bendadi onderzoekt of er al dan niet feminisme bestaat in de Arabische wereld en komt tot de conclusie dat dit wel degelijk het geval is, zij het dat het veel verschillende gedaanten kan aannemen en dat de meningen over heikele kwesties als het erfrecht, de huwelijksvoogdij en de hoofddoek erg uiteen lopen. Sommige vrouwen waarschuwen ervoor dat vrouwen als Ayaan Hirsi Ali geïnstrumentaliseerd worden om racisme tegen moslims aanvaardbaar te maken en dat dit discours ertoe leidt dat men alle moslim-mannen over dezelfde kam scheert. Feministen die in Marokko of Egypte zelf wonen begrijpen dan weer niet waarom de moslimvrouw in Europa een hoofddoek draagt. Er zijn stemmen die menen dat feminisme universeel is, andere menen dat de islam nood heeft aan een eigen islamitisch feminisme dat vertrekt vanuit de Koran als bron.

Persoonlijk vond ik de grootste verdienste van het boek dat het al die verschillende stemmen en opinies aan het woord laat. De moslimvrouw blijkt heus een mening te hebben en is niet de onderdrukte vrouw waarvoor zij in het westen vaak wordt aanzien. Natuurlijk is er nog een lange weg te gaan, in de thuislanden én in het westen, maar symbooldossiers als het hoofddoekenverbod hebben soms een omgekeerd effect dan dat wat ze proberen te bereiken. En ja, het element racisme is soms inderdaad niet ver weg.

Zelf ben ik er nog niet helemaal uit of ik voor of tegen de hoofddoek ben. Wel, eigenlijk ben ik tegen, want ik zou elke godsdienst liefst van deze aardbol zien verdwijnen en de hoofddoek blijft een symbool van een godsdienst, net als de tulband van de sihk, het keppeltje van de jood en het kruisje van de christen. Persoonlijk denk ik echter niet dat het mij zou storen, mocht ik bijvoorbeeld aan een overheidsloket door iemand met een hoofddoek geholpen worden. Het belangrijkste is dat het meisje met de hoofddoek haar werk goed doet én dat zij deze hoofddoek uit eigen vrije keuze draagt, niet omdat iemand haar hiertoe verplicht heeft. Een hoofddoek kan zelfs esthetisch zijn. Dat zie ik elke dag als ik door Brussel loop en die mooi opgemaakte, piekfijn verzorgde moslimmeisjes zie wiens hoofddoek perfect past bij hun outfit en de kleur van hun schoenen (ik zou er de energie niet voor hebben).

Het blijft een moeilijk debat. Maar het is prachtig dat moslimvrouwen hun stem laten horen, al is het om te protesteren tegen een hoofddoekenverbod.