19 juni: Rosslyn Chapel en Pentland Hills

Ontbijt met scrambled eggs en zalm. De weersvoorspellingen beloven ons een mooie zonnige dag, ideaal om de omgeving van Edinburgh te verkennen.

Op ongeveer een half uurtje rijden van Edinburgh ligt de Rosslyn Chapel, die ik bij de voorbereiding van onze reis als een absolute must see had genoteerd. En ik word niet teleurgesteld. De kapel die gebouwd werd in opdracht van William Sinclair, een katholiek edelman met Noorse roots, is een klein wonder. De originele plannen van Rosslyn Chapel zijn helaas verloren gegaan, waardoor het onduidelijk is hoe het afgewerkte gebouw er effectief moest uitzien, maar afgaande op wat er wel afgeraakte, moet dit fabuleus geweest zijn.

William Sinclair bereikte voor zijn tijd (15de eeuw) de zeldzaam oude leeftijd van 70 jaar, maar mocht de voltooiing van zijn kapel niet meer meemaken. Zijn zoon zorgde enkel dat het reeds afgewerkte koor een dak kreeg en de kapel werd verder nooit voltooid.

Rosslyn Chapel kende een veelbewogen geschiedenis. Ik bespaar jullie de hele uitleg, daarvoor bestaat wikipedia, maar pik er een paar frappante feiten uit.

Tijdens de burgeroorlog van 1650 werd de tegen dan door de godsdiensttwisten in onbruik geraakte katholieke kapel gebruikt als paardenstal door de soldaten van Olivier Cromwell. In 1688 trok een woeste menigte protestanten naar de kapel om alle katholieke symbolen in de kapel te vernietigen. De prachtige stenen decoraties werden onherstelbaar beschadigd. De kapel stond daarna vele lange jaren leeg, de kwetsbare zandsteen blootgesteld aan de natuurelementen. In 1736 bracht een lid van de familie Sinclair glasramen in de kapel aan. Toen koningin Victoria een bezoek bracht aan de kapel was zij zo onder de indruk en dat zij zei dat zulk een schat voor de bevolking van Engeland en Schotland bewaard moest worden. Het moet ook een fantastisch gezicht geweest zijn: die prachtige sculpturen met bijbelse taferelen en bloemenmotieven half overwoekerd door planten.

In 1954 werd de binnenkant van de kapel ingesmeerd met een cementmengsel om de kwestbare zandsteen te beschermen. Dit mengsel deed echter meer kwaad dan goed. De natuurlijke geelroze kleur van de zandsteen verdween onder een grijze waterafsluitende laag. Hierdoor kon de natuursteen niet meer ademen en bouwde het vocht zich op. Om dit probleem op te lossen moest de aangebrachte laag zo goed als mogelijk verwijderd worden. In 1997 bouwde men een stalen constructie over de kapel zodat de stenen de gelegenheid hadden om naar buiten toe te drogen. De constructie werd pas in 2010 opnieuw verwijderd.

Aan de kapel zijn vele mysteries en legendes verbonden. Zo zouden er symbolen van de tempeliers en de vrijmetselaars te vinden zijn. Of zou de kapel de Heilige Graal verbergen. De beroemde apprentice pillar (de leraar steenkapper zou zijn leerling gedood hebben uit jaloezie omdat zijn pilaar die van de meester vele malen overtrof in schoonheid) zou dan weer de Noorse mythologische boom Yggdrasil voorstellen. En toen een zekere Dan Brown een boek schreef dat de Da Vinci code heette en daarin Rosslyn Chapel vermeldde, zagen de beheerders van de kapel hun maandelijkse bezoekersaantal verveelvoudigen tot het meer dan het jaarlijkse bedroeg.

In heel de kapel zijn taferelen uit de bijbel terug te vinden, maar er is slechts één opschrift. Dat luidt als volgt: Forte est vinu. Fortior est rex. Fortiores sunt mulieres: sup[er] om[nia] vincit veritas. (Wijn is sterk. De koning is sterker. Vrouwen zijn nog sterker: de waarheid overwint alle.) Ook zouden de motieven in de kapel als een muziekstuk geïnterpreteerd kunnen worden. Vader en zoon Thomas en Stuart Mitchell besteedden jaren aan het ontcijferen van de verborgen code en componeerden zo het Rosslyn motet.

Enfin ja, ik kan nog wel een paar bladzijden over deze betoverende plek schrijven. Alle legendes en verhalen terzijde, je weet gewoon niet waar eerst te kijken. De schoonheid van de kapel moet je met je eigen ogen zien. Spijtig genoeg is ook hier fotograferen verboden, iets met een verhaal over een toeriste die tijdens het fotograferen ten val is gekomen en dan maar de kapel een proces heeft aangedaan voor haar val. En nu mag niemand meer fotograferen. Zonde.

Voor ons middagmaal kopen we twee bagels die we na een korte wandeling in de buurt van Rosslyn Chapel bij een ruïne opeten. De zon schijnt en we hebben de plek helemaal voor ons alleen en daar maken we dankbaar gebruik van. 😉

Als opwarming doen we een aangename wandeling langs het Harlaw en het Threipmuir reservoir. Een mooie kennismaking met de Pentland Hills en een populaire wandeling voor hondeneigenaars. Het aantal honden dat we tegenkomen is niet op twee handen te tellen.

De namiddag is nog jong en we hebben nog veel energie in de benen. Op naar de andere kant van de Pentland Hills voor een iets pittigere wandeling. We starten zo rond kwart na vier aan onze wandeling en jagen meteen wat schapen de stuipen op het lijf. Wordt zo een beetje mijn hobby, schappen terroriseren. Al is er niet veel nodig om een schaap schrik aan te jagen. Eens vriendelijk ‘hoi’ zeggen is al voldoende.

Op het plan zien we dat we twee hoogtelijnen zullen kruisen en we beginnen vrijwel meteen met klimmen. De uitzichten die we daarvoor in de plaats krijgen zijn magnifiek. Schotland is werkelijk (mochten de foto’s jullie nog niet overtuigd hebben) magnifiek. Op het hoogste punt van de wandeling hebben we een fantastisch uitzicht op het North Esk Reservoir. De blauwe lucht wordt weerspiegeld in het water. We zijn onder de indruk.

Hoe verder we vorderen, hoe minder aanduidingen er staan om ons het pad te wijzen. De kaart die we meegenomen hebben bij het Harlaw Reservoir is vrij schematisch, maar biedt gelukkig wel een goed houvast om min of meer de juiste richting te kiezen. Tot we op een gegeven moment bij een splitsing komen. We kiezen ervoor om de iets avontuurlijker uitziende route te nemen.

En ja, avontuurlijk is het wel. We komen in een wei terecht waar elke vierkante centimeter wel een koeienvlaai ligt. Op zich lukt het ons wel daartussen te manoeuvreren, maar de producenten van die vlaaien staan ook in de wei. Het pad (of wat daarvoor moet doorgaan) leidt ons vlak langs een stuk of twintig koeien met kalveren. We houden ons rustig, want je weet nooit hoe zo’n moederdier reageert als het meent dat haar jong bedreigd wordt. We lachen eens vriendelijk naar de koeien, die ons bevreemd aankijken. We hebben zo het idee dat dit geen druk bewandeld pad is.

We willen liever niet te lang in de koeienwei blijven en steken een beekje over zoals de kaart ons aangeeft. Na een vijftal minuutje klimmen, zien we echter een duidelijke oversteekplaats over een ander beekje vlakbij. Teruggaan naar de koeien zien we niet zitten, dus we steken ons beekje opnieuw op een andere plek over (zonder natte voeten te krijgen!) en gaan verder op de juiste weg. Aanduidingen van een pad hebben we al een hele tijd niet meer gezien.

We lopen verder in de richting van onze auto (hoera voor google maps en 3G) en proberen ons te baseren op de schematische kaart. Op een gegeven moment staan we ergens in een wei van een boer en zien we tot onze eigen verwondering het pad weer aangeduid staan. Onverwacht, maar fijn om vast te stellen dat we nog steeds op de goed weg zijn. Toch wel een knap staaltje navigatiewerk van mijn vriend.

Daarna is het niet zo ver meer en komen we zonder problemen rond twintig voor acht aan bij onze auto. Op deze hele wandeling zijn we geen enkele mens tegengekomen. Het was echt geweldig!

We besluiten onderweg ergens te stoppen, want onze magen grommelen. Zo komen we terecht in de Flotterstone Inn, een typische bar. We bestellen zoals we dit gewoon zijn aan de bar en maken voor het eerst een onbeleefde barman mee. De mens neemt duidelijk tegen zijn goesting onze bestelling op en schenkt met een zucht onze glazen vol. We laten het niet aan ons hard komen, want het eten (tonijn met scampi voor mij en een burger voor mijn vriend) is ok en de wijn smaakt na de inspanning van vandaag.

Bij aankomst in ons hotel, nestelen we ons in de bar voor een glayva en een whisky.

Alweer een geslaagde dag!