Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

Beneden op de scène staat een jongeman. Hij heeft een beeldje in zijn hand en dankt het publiek voor zijn tweede prijs van de avond. Het applaus stijgt op uit de tot de nok gevulde zaal. De interviewer vraagt hem naar zijn volgende project. Een jong talent spreekt, wat onzeker, de aandacht niet gewoon. De geldprijs zal hem een sleutel aanreiken om een potentieel schitterende toekomst te ontsluiten.

Hoewel ik meeklap met de massa, zie ik iemand anders op de scène staan: de kleinzoon van mijn favoriete leerkracht Frans in het middelbaar. Vele jaren scheiden me ondertussen van zijn lessen, maar kijk, de moderne technologie hernieuwde de banden met het verleden en zo weet ik dat die blinkende jongeman daar beneden de kleinzoon van mijn oud-leerkracht is.

Op de jonge winnaar neerkijkend, ben ik me opeens scherp bewust van gemaakte keuzes, ingeslagen paden, voorgoed verloren mogelijkheden. Ik moet een kloof van steeds meer jaren overbruggen om mij het meisje voor de geest te halen dat ijverig haar hand op stak in de Franse les, dat altijd het juiste antwoord wist en voor wie de wereld wijd open lag. Dromen over grootsheid bloeiden in het hoofd van een jong meisje. Want je kan alles worden wat je wil, als je er maar hard genoeg voor werkt.

De voorbije jaren brokkelde dit ongebreideld geloof in de toekomst gestaag af. Gemaakte keuzes hebben deuren geopend, maar veel meer andere gesloten. Hoe ouder ik word, hoe scherper het besef groeit dat mijn voorraad keuzes eindig is en steeds kleiner wordt. Naar de buitenwereld toe blijf ik volhouden dat alles mogelijk is, maar diep van binnen heeft de twijfel het pleit reeds gewonnen. Ik geloof niet meer dat ik alles kan worden wat ik wil.

Mijn favoriete leerkracht Frans zal straks ongetwijfeld zijn trots over de prestaties van zijn kleinzoon met de ganse wereld delen. En de jongeman, ja, zijn enthousiaste blik getuigt van een rotsvast geloof in de oneindigheid van zijn keuzemogelijkheden. En daarom benijd ik hem.

Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

Een mooie zomerdag. Een blakende blauwe zon aan de hemel. Ik heb de hele voormiddag buiten gespeeld in het ploeterbadje. Mijn blote voeten zijn modderig. Ik snak naar wat verfrissing en loop naar binnen.

“Stop!” beveelt mijn moeder. “Ik ben net aan het poetsen. Veeg je voeten af aan deze handdoek.” Ik zucht: de dagelijkse poetsbeurt staat tussen mij en een glas gekoelde limonade. Gehoorzaam veeg ik mijn voeten schoon, erop lettend dat er geen korrel zand blijft zitten tussen mijn tenen.

Ik trek mijn huisslippers aan en blijf in de deuropening staan wachten.
“De vloer is nog nat. Blijf daar even staan tot ik klaar ben.” Zorgvuldig poetst mijn moeder de laatste hoek van de kamer. Ze wringt de dweil uit tot de laatste druppel water in de emmer is terecht gekomen, vouwt hem dubbel en hangt hem over de rand van de emmer. Ze neemt de trekker, verzamelt het overtollige water zonder ook maar één plekje over het hoofd te zien en neemt het water op met de alweer bijna droge dweil.

“Nog twee minuutjes wachten tot alles droog is, dan kan je naar de ijskast.”

Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

Sinterklaas
Spanjestraat 1
0612 Hemel

Datum: 30 november 2013

Onderwerp: genderspecifiek speelgoed

Geachte heer Sinterklaas,

Met dit schrijven richt ik mij tot u namens mijn petekindje R. R, een vrolijke en energieke meid van drie jaar, heeft de kunst van het schrijven immers nog niet in de vingers. En ik betwijfel, eerlijk gezegd, of zij zich op haar prille leeftijd al voldoende van de problematiek bewust is om deze in enkele zinnen samen te vatten.

Hopelijk permitteert u mij dat ik meteen met de deur in huis val. Ik maak mij namelijk ernstig zorgen over het speelgoed dat u met gulle hand aan de meisjes van ons land bezorgt. Wellicht bent u er zich niet van bewust, u moet deze brief dan ook niet zien als een verwijt. Ik begrijp immers maar al te goed dat u zelf al een dagje ouder wordt en geboren bent in een tijd waarin de gelijkwaardigheid van man en vrouw nog bevochten moest worden.

Mijn bezorgdheid is dat veel van het speelgoed dat in de schoentjes van R en haar leeftijdgenootjes belandt, de klassieke rollenpatronen bevestigt, ja zelfs versterkt. Barbiepoppen, babypoppen, speelgoedkeukentjes, prinsessenjurken, verpleegstersetjes, mini-strijkijzers en -stofzuigers,… Ja, zelfs Lego heeft tegenwoordig aparte speeldozen voor meisjes, uitgevoerd in afschuwelijke pastelkleuren.

Beste Sint, ik begrijp dat u afhankelijk bent van wat de speelgoedproducenten u leveren, maar als grootste klant bent u de geknipte persoon om druk op hen uit te oefenen om hun aanbod bij te sturen. Ik vraag u daarom met aandrang tegen de stroom in te roeien en al eens een autobaan af te leveren bij een jonge meid. Of een doos met technisch speelgoed. Of een set gereedschappen, zodat meisjes al op jonge leeftijd leren een hamer ter hand te nemen.

Kleine meisje belanden tegenwoordig haast zonder erbij na te denken in een roze wereld. Eentje waar alles schattig, lief en mooi is. Natuurlijk is mijn petekindje schattig, maar ze is ook slim, stoer en vol nieuwsgierigheid om de wereld te ontdekken. Laat haar wereld niet beperkt zijn, maar grenzeloos. Zodat ze later niet automatisch in de traditionele vrouwenberoepen terecht komt, maar ingenieur, buschauffeur, loodgieter, informaticus of politieagent kan worden, als ze dit wil.

En weet u, als mijn brief voor dit jaar te laat komt en u uw voorraden speelgoed al ingeslagen heeft, er zijn ongetwijfeld ook jongens die graag met poppen spelen.

Met de meeste hoogachting,

yab

Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

• Vijf theelepels geduld.
• Zevenhonderd gram goed leesvoer.
• Een paar eetlepels kwinkslagen bij voorkeur gewisseld met een niet onknappe medereiziger.
• Eén boek kaarten en drie bereidwillige medespelers die kunnen kleurenwiezen.
• Een handvol toffe muzieknummers die herinneringen oproepen aan de voorbije zomermaanden.
• Eén scheutje besef dat te laat aankomen op een vergadering niet het einde van de wereld is.
• Eén goed functionerende 3G verbinding om via twitter het hart te luchten, onder het motto gedeelde smart is halve smart.
• Een snuifje relativeringsvermogen om het geheel naar smaak af te werken.
• Alle ingrediënten goed roeren, een half uurtje laten sudderen en kijk, daar is het station al!

Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

Op 1 februari 2013 opende het Wereldcafé op een boogscheut van de Oude Markt de pas geverfde deuren. Na enkele jaren in de Bondgenotenlaan een trouw bezoekerspubliek de smaken van de wereld voorgeschoteld te hebben, verhuisde het café naar een nieuwe locatie: residentie Barbarahof. Gelegen aan het Helleputteplein: een schitterende nieuwe plek in de oude stad met ruimte voor een terras en veel gezelligheid.

Helaas, niet iedereen draagt het Wereldcafé een warm hart toe. Neen, een kleine, maar harde kern verzuurde bejaarden die een chic appartement kochten in residentie Barbarahof om hun oude dag in door te brengen, liggen dwars. Het praat- en eetcafé dat dagelijks de deuren sluit om elf uur ‘s avonds is hun een doorn in het oog, een bron van overlast die schorremorrie naar hun deftige buurt brengt. Gespuis dat, godbetert, op een terras een biobiertje of een kop Max Havelaar koffie nuttigt. Of ‘s middag graag geniet van een lunch vervaardigd met producten uit de eerlijke handel. Hoe marginaal!

De bewoners van residentie Barbarahof zijn echter niet van het soort dat bij de pakken blijft zitten. Deze stadskanker moest met wortel en al uitgeroeid worden. Had er iemand misschien een goeie advocaat in de familie? Zij zouden wel eens laten zien hoe mondige burgers dit soort wereldverbeteraars op hun plaats zetten. Dat gepeupel zou wel snel een toontje lager zingen. Weg met het Wereldcafé!

Het slag gepensioneerden dat zich een fonkelend nieuw appartement kan permitteren in het centrum van de mooiste studentenstad van het land, heeft tijd en middelen genoeg om zich heel erg hard op te winden over niks. Hun nachtrust wordt gestoord! Want ja, elke fatsoenlijke mens gaat toch slapen wanneer de zon ondergaat? Hun investering daalt in waarde! En al die nieuwlichterij over verantwoord ondernemen… Zij hebben nog moeten wérken voor de kost.

Twee juridische procedures later waarbij het gezond verstand de verzuring lik op stuk gaf, hebben de bewoners nog niets van hun strijdlust verloren. Er moet toch een redelijke rechter zijn die inziet dat die lelijke gekleurde stoelen een afbreuk doen aan het cachet van hun buurt! Gelukkig kunnen de opbrengsten van hun obligaties en aandelen aangesproken worden om nóg een betere advocaat onder de arm te nemen. Het recht zal zegevieren! De overwinning is nabij.

En zo begint alles weer van voor af aan. En gaat de winst van het Wereldcafé niet langer naar sociale projecten, maar naar advocatenkosten.

Omdat ik tegenwoordig een cursus column schrijven volg, dacht ik, waarom de resultaten van de cursus niet met jullie delen? Het is zonde om ze op mijn harde schijf te laten verpieteren. Dus bij deze. Ter info: ik plaats de originele versie van de column, zonder deze aan te passen aan de commentaren van de lesgeefster.

Nummer 166 van 349. Per toeval ontdekt in het Leuvense stadsarchief in een nog niet gearchiveerde collectie. Een schoolschriftje met daarin op elke bladzijde drie kolommen met getypte woorden. Naast elk getypt woord, in een sierlijk handschrift daterend uit de tijd dat schoonschrift nog een vak op school was, een woord in het Leuvense dialect (‘t leives). De bladen van het schriftje zijn vergeeld en fragiel.

Een fascinerende vondst die de stadsarchivaris meteen tot actie aanzet. Zoals zo vaak het geval is, gaat het toeval hier met de hoofdrol lopen, want de echtgenoot van diezelfde stadsarchivaris is de trotse auteur van een doctoraat over dialecten. De beschrijving van het boekje doet meteen een belletje bij hem rinkelen.

Het schriftje blijkt een uniek stukje erfgoed. Eentje met vele broertjes. 348 om precies te zijn. Elk schriftje de neerslag van een ander dialect uit Vlaanderen. Jarenlang zorgvuldig bewaard in een archief in Gent. De noeste arbeid van vele vrijwilligers die in de jaren 1885-86 in opdracht van de Leuvense hoogleraar Pieter Willems hun dialect optekenden. Een hele opdracht, die meerdere maanden in beslag nam.

De auteur van nummer 166 is een 24-jarige Leuvense kantoorbediende. Karel Verschueren, een doorsnee naam van iemand die wellicht een doorsnee leven leidde. Niet meteen iemand die vingerafdrukken op de geschiedenis heeft achtergelaten.

Meer dan honderd jaar nadat de jongeling Verschueren het schriftje invulde, misschien tijdens zijn middagpauze, of trouw elke dag ‘s avonds voor het slapen gaan, duikt het op een onverwachte plek weer op. Hoe dit schriftje in het stadsarchief verzeild raakte, blijft een raadsel dat wellicht nooit ontsluierd zal worden.

Deze gelukkige vondst biedt de historici van vandaag een boeiend inzicht in de Leuvense spreektaal van twee eeuwen geleden. Een ontbrekend puzzelstuk. Een document van historisch belang. Met dank aan de vrijwillige inzet van Karel Verschueren.

Na zijn omzwervingen in Leuven keert het schriftje terug naar zijn broertjes in Gent. Het zal een blij weerzien zijn na al die jaren. En Karel Verschueren, die zal voor altijd onsterfelijk zijn. Zijn handschrift versteend in woorden die over vijftig jaar niemand meer zal spreken.

De bladzijden van het schriftje zullen gedigitaliseerd worden, zodat het harde werk van Verschueren ontsloten kan worden voor de komende generaties. Of hoe een schriftje een venster naar een bijna vergeten verleden kan zijn.